29

İşte bu kitabımız, size karşı hakkı konuşur. Gerçekten biz yaptıklarınızı kaydediyor idik.

"İşte bu kitabımızdır":

Bunda da üç görüş vardır:

Birincisi: Hafaza meleklerinin yazdığı amel defteridir, bunu da İbn Saib, demiştir.

İkincisi: Levh-i Mahfuz’dur, bunu da Mukâtil, demiştir.

Üçüncüsü: Kur’ân’dır,

Mana da şöyledir: Onlar onu okur, o da onlara yol gösterir ve onları düşündürür. Sanki onlara konuşmuş gibi olur. Bunu da İbn Kuteybe, demiştir.

"Gerçekten biz yaptıklarınızı kaydediyor idik": Yani meleklere amellerinizi yazmalarını, yani deftere geçmelerini emrediyorduk.

Müfessirlerin çoğu bu kaydetmenin Levh-i Mahfuz’dan olduğu görüşü üzerindeler; melekler insanların amellerini her sene yazarlar; onlar da bunun yaptıklarına uyduğunu görürler. Şöyle de demişler: İstinsah (kayıt) ancak asıldan olur.

Ferrâ’ da şöyle demiştir: İki melek insanın bütün amelini göğe çıkarır; Allah da onda sevap veya azap olanı tesbit eder, boş olanı da atar.

Zeccâc da şöyle demiştir: Biz hafaza meleklerinin yazdıklarını kopya ederiz, o da aziz ve celil olan Allah’ın yanında sabit kalır.