16

Onlardan kimisi seni dinlerler. Nihayet yanından çıktıkları zaman, ilim verilenlere:

"Az önce ne dedi?” derler. İşte onlar, Allah'ın, kalplerine mühür bastığı ve keyiflerine uyan kimselerdir.

"Onlardan kimisi seni dinler": Yani münafıklar dinler.

Ne dinledikleri hususunda da iki görüş vardır:

Birincisi: Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem’in Cuma hutbesidir.

İkincisi: Genel olarak onu dinlemeleridir.

"Kendilerine ilim verilenler” ise: Ashabın bilginleridir.

"Az önce ne dedi (maza kale anifa)":

Zeccâc: Şu saatte ne dedi, demiştir. O da: İste’neftüş şey'eden gelir ki: Bir şeye başlamaktır. Ravdatün iinüf denir ki: Devşirilmemiş bahçedir. Yani ilk meyvesi henüz duruyor demektir.

Mana şöyledir: Yakın zamanda ne dedi? Sa’leb’in kölesi Ebû Amr’dan anlatıldığına göre o,

"anifen” bir saat öncedir, demiştir. İbn Kesir, ondan gelen bazı rivâyetlerde kasr ile (medsiz)

"enifen” okumuştur. İkrime, Humeyd ve İbn Muhaysın'ın okumaları da böyledir.

Ebû Ali şöyle demiştir: İbn Kesir’in onu hâzir ve hazir, fâkih ve fekih gibi düşünmüş olması câizdir.

Bu soruyu sormalarında da iki görüş vardır:

Birincisi: Çünkü ne dediğini anlamadılar, âyetin kalan kısmı da bunu gösteriyor.

İkincisi: Bunu alay yollu demişlerdir.