58-MÜCADELE SÛRESİ

Medine'de inmiştir. 22 ayettir.

O; İbn Abbâs, Hasen, Mücâhid, İkrime ve cumhûra göre Medeni’dir. Atâ’’dan onun: tik on âyetinin Medeni, kalanının ise Mekki olduğunu söylediği rivayet edilmiştir, İbn Saib’ten de, onun:

"Ma yekunu min necva selasetin” âyeti dışında Medeni olduğu da rivayet edilmiştir.

Bismillahirrahmanirrahim

1

Gerçekten Allah kocası hakkında seninle mücadele eden ve Allah'a şikayette bulunan kadının sözünü duydu. Allah karşılıklı konuşmanızı işitiyor, Çünkü Allah hakkıyla işiten, her şeyi görendir.

"Gerçekten Allah kocası hakkında seninle mücadele eden kadının sözünü duydu":

İniş sebebi şöyledir:

Hazret-i Âişe'den şöyle dediği rivayet edilmiştir: Bütün sesleri en ince teferruatına kadar işiten Allah pek yücedir, mücadele eden kadın geldi; Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem ile konuştu; ben de evin bir köşesinde idim, onun konuşmasını işitiyordum; bir kısmını anlamıyordum. O ise kocasından şikayet ediyor ve: Ya Resûlallah, kocam gençliğimi bitirdi, ben ona karnımı döşek yaptım; yaşım ilerleyip de çocuktan kesilince, bana zıhar yaptı. Allah'ım onu sana şikayet ediyorum, diyordu. Henüz evden ayrılmamıştı ki, Cebrâil bu âyetleri indirdi. 1

1 - Hakim, Müstedrek, 2/481. Sahihtir, demiş, Zehebi de ona katılmıştır; Beyhakî, es -Sünen el - Kübra, 7/382.

Tefsiri: "Kad semiallahu”

Zeccâc şöyle demiştir: Mahreçleri yakın olduğu için dal’ı sine idgam etmek güzeldir; çünkü ikisi de dilin ucundan çıkan harflerdendir. Dal’ı izhar ile okumak da câizdir; çünkü her ne kadar mahreci “sîn” in mahrecine yakın ise de onun çıkış yeri ayrıdır. Dalın çıktığı yerden tı ile te çıkar. Bu üç harf aynı yerden çıkar; sin, ze ve sad da başka bir yerden çıkar. Bunlara safir (ıslık) harfleri denir.

Mücadele eden kadının ismi hakkında da dört görüş vardır:

Birincisi: Havle bint Saleb’dir, bunu da Mücâhid, İbn Abbâs’tan rivayet etmiş; İkrime, Katâde ve Kurazi de böyle demişlerdir.

İkincisi: Havle bint Huveylid'dir, bunu da İkrime, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

Üçüncüsü: Havle bint Samit’tir, bunu da el - Avfi, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

Dördüncüsü: Havle bint Delic’tir, bunu da Ebû’l - Âliyye, demiştir. Kocasının ismi de: Evs b. Samit’tir, ikisi de ensardan idiler.

İbn Abbâs şöyle demiştir: Cahiliye döneminde bir erkek karısına: Sen bana göre anamın sırtı gibisin, derdi, böylece karısı ona haram olurdu. İslâm'da ilk zıhar yapan Evs’tir, sonra pişman oldu, karısına:

Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem’e git; ona sor, dedi. O da geldi; bunun üzerine bu âyetler indi. 2

2 - Beyhakî, Sünen, 7/383.

Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem ile mücadelesi de şudur: Ona her seferinde: Sen kocana haram oldun dediği zaman: Allah'a yemin ederim ki, boşamayı ağzına almadı, demesidir. O da: Bu hususta bana bir şey vahyedilmedi dedi. Kadın Allah’a şikayet etmeye başladı. Teşteki, teşku manasınadır. İştekeytü ma bi ve şekevtuhu (ona şikayet ettim) demektir. Kadın: Benim küçük çocuklarım var; eğer onları ona bırakırsam perişan olurlar; eğer yanıma alırsam aç kalırlar, dedi. Tehavur, karşılıklı konuşma (diyalog) demektir. Antere atını anlatırken şöyle demiştir:

Eğer karşılıklı konuşmanın ne olduğunu bilse idi dert yanardı,

Eğer konuşmanın ne olduğunu bilse idi, benimle konuşurdu.