59-HAŞR SÛRESİ

Medine’de inmiştir. 24 ayettir.

Tamamı icma ile Medeni’dir.

Müfessirler tamamının Nadiyr oğulları hakkında indiğini söylemişlerdir. İbn Abbâs bu sûreye "Nadiyr oğulları suresi” derdi. Kıssaları şöyledir:

Tefsir ve siyer Âlimleri şöyle anlatmışlardır: Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem Küba mescidine çıktı, yanında da birkaç ashabı vardı. Orada namaz kıldı, sonra Nadiyr oğullarına gitti, bir diyet hususunda kendisine yardım etmelerini istedi. Aman verdiği iki adam öldürülmüştü, onları da Amr b. Ümeyye ed - Damri bilmeden öldürmüştü. Onlar da: Peki, dediler ve ona ihanet etmek istediler. Amr b. Cahhaş: Ben damın başına çıkar, onun üzerine bir kaya parçası atarım, dedi. Sellam b. Mişkem de: Yapmayın, aklınızdan geçen ona haber verilir, dedi.

Haber Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem’e ulaştı, o da hızlıca kalktı, Medine’ye yöneldi. Ashabı da arkasına düştüler: "Niçin kalktığını bilemedik?” dediler. O da: Yahudiler bana ihanet etmek istediler, bunu bana Allah bildirdi, ben de kalktım, dedi. Onlara Muhammed b. Mesleme’yi gönderdi: Benim memleketimden çıkın, benimle beraber oturmayın, mademki bana bunu yapmak istediniz, çıkın, size on gün süre verdim. Ondan sonra kim görülürse boynunu vururum, dedi. Onlar da hazırlanmak için birkaç gün kaldılar. Abdullah b. Übey onlara: Çıkmayın, yanımda kavmimden ve başkalarından iki b. adam vardır, Kurayza da size imdat eder, zaten Gatafanlılar da müttefiki - nizdir, diye haber gönderdi. Huyey b. Ahtab, İbn Übey’in dediklerine kandı; Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem’e: Biz çıkmıyoruz, elinden geleni yap, dediler.

Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem tekbir getirdi, tekbirini duyan Müslümanlar da tekbir getirdiler. Kendisi: Yahudiler savaş açtı, dedi. Sonra ashabıyla birlikte üzerlerine yürüdü. Onu görünce ok ve taşlar alarak kalelerine çekildiler. Kurayzalılar onlara yardıma gelmedi, İbn Ubey ile müttefikleri Gatafanlılar da onları yalnız bıraktılar. Başkanları Ka'b b. lişref idi, Mekke'ye gitmiş, Resûlüllah’a karşı müşriklerle antlaşma yapmıştı. Allah bunu Resul'üne haber verdi; o da Muhammed b. Mesleme'yi gizlice ona gönderdi; o da onu öldürdü.

Resûlüllah onları kuşattı, hurma ağaçlarını kesti: Onlar da: Ülkenden çıkıyoruz, dediler, boylere onları Medine’den sürdü. Bazıları Şam'a, bazıları da Hayber’e gittiler. Resûlüllah onların silâhlarını ve mallarını aldı; elli zırh, elli miğfer ve üç yüz kırk kılıç buldu.

Tefsirine gelince: Bu sûrenin girişini Hadid: 1 ’de zikretmiştik.

Bismillahirrahmanirrahim

1

Göklerde ve yerde ne varsa, hepsi Allah’ı tesbih etti. O, mutlak galip, hikmet sahibidir.