2

O ki, sizi yarattı; sizden kâfir de var, sizden mü'min de var. Allah yaptıklarınızı hakkıyla görendir.

Giriş kısmının tefsiri yukarıda geçmiştir.

"Sizden kâfir de var, sizden mü’min de":

Bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: Allah âdemoğullarını mü’min ve kâfir olarak yarattı. Bunu da Valîbi, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir, hadisler de bu görüşü destekler, meselâ şunlar gibi: "Fir'avn anasının karnında kâfir olarak yaratıldı, Zekeriya oğlu Yahya da anasının karnında mü’min olarak yaratıldı". Ana karnında yaratılan bir çocuk için meleğe rızkını, ecelini, amelini ve bahtsız veya bahtiyar olduğunu yazması emredilir.

İkincisi: Söz

"sizi yarattı (halekaküm)” kavlinde bitti. Sonra da onların sıfatlarını anlatıp

"sizden kâfir de var, sizden mü’min de” dedi.

Bu görüşün sahipleri dört mülâhaza üzerinde ihtilaf etmişlerdir:

Birincisi: Sizden kalır iman eder, mü’min de kâfir olur, bunu da Ebû’l - Cevza, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

İkincisi: Sizden kimi hayatında kâfirdir, sonunda mü’mindir, sizden kimi hayatında mü’mindir, sonunda kâfirdir. Bunu da Ebû Said el- Hudri, demiştir.

Üçüncüsü: Sizden kimi Allah’ı inkâr eder, yıldızlara iman eder, sizden kimi de Allah’a iman eder, yıldızlan inkâr eder. Bunu da Atâ’ b. Ebi Rebah, demiş; bundan da yağmurla ilgili burçları kastetmiştir.

Dördüncüsü: Sizden kiminin ahlakı Allah'ı inkâr eder, kiminin ahlakı da Allah’a iman eder. Bunu da Zeccâc nakletmiştir. Ahlakın inkâr etmesi dehri (ateist) ve tabiatçıların görüşüdür.