15

O ki, yeryüzünü sizin için hor kıldı; onun omuzlarında yürüyün ve O’nun rızkından yiyin. Dönüş yalnız O’nadır.

"O ki, yeryüzünü sizin için hor kıldı": Yani zelil ve kolay kıldı, itâatsiz ve zor kılmadı, demektir.

"Onun omuzlarında yürüyün":

Bunda da üç görüş vardır:

Birincisi: Yollarında demektir, bunu da el - Avfi, İbn Abbâs’tan rivayet etmiş; Mücâhid de böyle demiştir.

İkincisi: Dağlarında demektir, bunu da İbn Ebi Talha, İbn Abbâs’tan rivayet etmiş;

Katâde de böyle demiş, Zeccâc da bunu tercih etmiş ve şöyle demiştir: Size onda yürümeyi kolaylaştırdı; dağlarında yürüme mümkün olunca ovalarında yürümek daha kolay olur.

Üçüncüsü: Etrafında demektir, bunu da Mu katil, Ferrâ’ ve Ebû Ubeyde demişler,

İbn Kuteybe de bunu tercih etmiş ve: Adamın iki omuzu: İki yanıdır, demiştir.

"Dönüş yalnız O’nadır": Yani kabirlerinizden kalkar O’nun huzurunda toplanırsınız, demektir.