68-KALEM SÛRESİ

Mekke’de inmiştir. 52 ayettir.

Tamamı ittifakla Mekki’dir, ancak İbn Abbâs ile Katâde’den gelen bir rivayette:

"Inna belevnahüm... lev kânu ya’lemun” âyetleri Medeni'dir.

Bismillahirrahmanirrahim

1

Nun. Yemin olsun, kaleme ve yazdıkları şeye.

"Nun": İbn Kesir, Nâfi, Ebû Amr, İbn Âmir, Hamze ve Hafs: "Nun velkalemi” okumuşlardır ki, nun, hece harflerinin sonuda vavın yanında açık okunmuştur. Hu, Ferrâ’’nın da tercihidir. Ebû Bekir, Âsım’dan "nun"daki nunu açık okumadığını rivayet etmiştir. Kisâi, Halef ve Ya’kûb da böyle okumuşlardır, Zeccâc’ın tercihi de budur. İbn Abbâs, Ebû Rezin, Katâde ve A’meş de, nunun kesri ile "nuni velkalemi” okumuşlardır. Hasen, Ebû İmran ve Ebû Nehik, nunun ref'i ile "nunu velkalemi” okumuşlardır.

Nun'un manasında da yedi görüş vardır:

Birincisi: O mürekkep hokkasıdır. Ebû Hureyre, Resûlüllah sallallahu aleyhi ve sellem’den şöyle dediğini rivayet etmiştir:

"Allah’ın ilk yarattığı Kalem’dir, sonra da nunu yarattı ki, o da hokkadır". Bu, Said b. Cübeyr rivâyetinde İbn Abbâs’ın görüşüdür; Hasen ile Katede de böyle demişlerdir.

İkincisi: O Rahman isminin son harfidir, bunu da İkrime, İbn Abbâs’tan rivayet etmiştir.

Üçüncüsü: O yerin sırtındaki balıktır, bu mana da Ebû Zabyan rivâyetinde İbn Abbâs’tan rivayet edilmiştir. Mücâhid, Süddi, İbn Saib ve Mukâtil’in görüşleri de böyledir.

Dördüncüsü: O nûrdan bir levhadır, bunu da Muaviye b. Kurra, demiştir.

Beşincisi: O Nasîr ve Nâsır isimlerinin baş harfleridir, bunu da Atâ’, demiştir.

Altıncısı: O Allah’ın mü’minlere yardım edeceğine dair ettiği bir yeminden Bunu da el - Kurazi, demiştir.

Yedincisi: O cennette bir ırmaktır, bunu da Cafer Sadık, demiştir.

Kalem’de de iki görüş vardır:

Birincisi: O Levh-i Mahfuz’a yazı yazan kalemdir.

İkincisi: İnsanların yazı yazdıkları kalemdir. Ona yemin etmesi, kitaplarının onunla yazılmasındandır.

"Yazdıkları şeylere":

Yazanlar hakkında da iki görüş vardır:

Birincisi: Onlar meleklerdir.

Ne yazdıkları hususunda da iki görüş vardır:

Birincisi: O zikirdir, bunu da Mücâhid ile Süddi, demişlerdir.

İkincisi: Âdemoğullarının amelleridir, bunu da Mukâtil, demiştir.

İkincisi: Onlar bütün katiplerdir, bunu da Sa’lebî nakletmiştir.