6

Ey o insan, seni kerem sahibi Rabbine karşı ne aldattı?

"Ey o insan":

Bunda da dört görüş vardır:

Birincisi: Bununla Ebuleşeddeyn denilen kimse murat edilmiştir, kâfir idi, bunu da İbn Abbâs ve Mukâtil, demişlerdir. Biz de onun ismini Müddessir: 30’da vermiştik.

İkincisi: O Velid b. Muğire’dir, bunu da Atâ’, demiştir.

Üçüncüsü: Übey b. Haleftir, bunu da İkrime, demiştir.

Dördüncüsü: O bülün kâfirlere işarettir, bunu da Maverdi zikretmiştir.

"Seni ne aldattı?":

Zeccâc şöyle demiştir: Seni ne yanılttı ve seni ne ayarttı da üzerine vacip olan şeyi yere attın? Başkası da, mana şöyledir, demiştir: O sana hemen azap etmediği için kerem sahibi ve âlicenap Rabbinin azabından seni ne emin kıldı? Fudayl b. İyad’a:

"Allah seni karşısına durdursa da,

"seni kerem sahibi Rabbine karşı ne aldattı?” dese, ne derdin, dediler; o da şöyle dedi: Senin indirilmiş perdelerin aldattı, derdim. Yahya b. Muaz da şöyle demiştir: Eğer sana: "Seni bana karşı ne aldattı?” derse, ben de: Eski ve yeni iyiliğin, derdim. Şöyle de denilmiştir: Kerem sıfatlarını zikredip de diğerlerini zikretmeyince sanki cevabı sızdırmış gibi oldu: O da: Kerem sahibinin keremidir.