4

Her nefis üzerinde mutlaka bir koruyucu vardır.

"İn küllü nefsin": Übey b. Ka’b ile Ebû’l - Mütevekkil, şeddeli ve mensûb olarak "külle” okumuşlardır. "Lemma aleyha hafız": Ebû Cafer, İbn Âmir, Âsım el - Cahderi ve

Ebû Hatim de Ya’kûb 'tan, şedde ile "lemma” okumuşlar; diğerleri ise şeddesiz okumuşlardır.

Zeccâc da: Kasemin cevabı bu ayettir, demiştir. Kim şeddesiz okursa,

Mana şöyledir: "Lealeyha hafız” manın ise hükmü yoktur. Kim şedde ile okursa, illâ, manasınadır. Ve

Zeccâc şöyle demiştir: "Lemma iki yerde

"illâ” manasına kullanılmıştır:

Birincisi: Budur. Ötekisi de: Kasem babındadır; meselâ sen: Seeltüke lemma faalte dersin ki: Mutlaka yapmanı istiyorum, demektir.

Müfessirler, mana şöyledir, demişlerdir: Üzerinde muhafız olmayan hiçbir nefis yoktur.

Bunda da iki görüş vardır:

Birincisi: Onlar hafaza melekleridir, bunu da İbn Abbâs demiştir.

Katâde de şöyle demiştir: Bu melekler insanların hayır veya şer her amelini muhafaza ederler.

İkincisi: İnsanı koruyan muhafız, öyle ki, onu takdire teslim edinceye kadar muhafaza ederler, bunu da Ferrâ’, demiştir. Sonra Allahü teâlâ öldükten sonra dirilmeye dikkat çekerek şöyle buyurdu: