8

"De ki: "Sizin gerçekten kaçıp durduğunuz o ölüm, mutlaka size gelip çatacaktır. Sonra, gaybı da şahadeti de bilen Allah'a döndürüleceksiniz. O, size yapmakta olduğunuz şeyleri haber verecektir".

Bu, "Allah'ın ayetlerini tahrif ve benzeri, yaptığınız şeyler yüzünden kendisinden kaçtığınız o ölüm yok mu, işte o, şüphesiz gelip sizi bulacaktır. Kaçmanız fayda vermeyecek. Sonra hepiniz, gaybın ve şahadeti, yani görünen ve görünmeyeni bilen o yüce Zat'ın huzuruna götürüleceksiniz. Yani Tevrat ve İncil'den halka söylediğiniz şeyler ile, Hazret-i Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem)'in sıfatları ile ilgili olanlar gibi, halka söylemeyip gizlediğiniz ve onun peygamberliğini yalanlama hususunda içinizde sakladığınız şeyleri bilene döndürüleceksiniz de, "O size yapmakta olduğunuz şeyleri haber verecektir."

İster bizzat kıyamet gününde huzuruna varmanız suretiyle, ister yaptıklarınıza karşılık vermesi suretiyle olsun, bütün yaptıklarınızı size iyice haber verecek. Eğer yaptıklarınız iyi ve güzel ise, karşılığı da iyi ve güzel olacak; yok eğer kötü ve çirkin ise, karşılığı da kötü ve çirkin olacaktır. Binâenaleyh, ayetteki, "Kaçıp durduğunuz o ölüm" tabiri ahirette onlara faydalı olacak şeyler hususunda koşturmaları - gayret etmeleri gerektiğine dikkat çeken bir itadedir, "O, size yapmakta olduğunuz şeyleri haber verecektir" ifadesi ise, alabildiğine bir tehdid ve şiddetli bir va'iddir

Ayetle ilgili şöyle bir kaç bahis var:

Birinci Bahis: Bu ifadenin (şartın) cevabının başına, ism-i mevsûlü şart manasını taşıdığı için, "fâ" edatı getirilmiştir. Ibn Mes'ûd (radıyallahü anh), bunu fâ'sız olarak (......) şeklinde okumuştur.

İkinci Bahis: İster kaçsın, ister kaçmasınlar, ölüm her halükârda onların başına gelecektir. Binâenaleyh ayetteki, şarta (ayırıma) ne gerek var? Cevaben denilir ki: Bu, onların tutumunu reddetmek için getirilmiş bir şarttır. Çünkü onlar bu kaçışlarının, kendilerini o ölümden kurtaracağını sanıyorlardı. Nitekim şâir bunu, şu şiirinde, gerçek şart ile, açık ve net bir biçimde ifade etmektedir. "Kim, ölüm sebeplerinden korkar, kaçarsa, göklerin yücelerine merdivenle çıkabilse bile, o ölüm, ona yetişir."

Cum'a Namazı

8 ﴿