14

"(O adam) Allah'ın herşeyi gördüğünü bilmiyor mu?".

Bu ifadeyle ilgili olarak İki mesele var:

Ayetin Manası

Ayetin maksadı, haşr ve neşr (kıyamet ve diriliş) ile insanları tehdid ve ikaz etmektir. Buna göre mana, "Allahü teâlâ, herşeyi bilen bir alim, ihmal etmeyen bir hakim; gökte ve yerde zerre miktarı şeylerin dahi bilgisi dışına çıkamayacağı bir alimdir. Binâenaleyh herkese yaptığının karşılığını mutlaka ve mutlaka tastamam vermesi gerekir" şeklindedir. Böylece bu ifade, günahkarlar için alabildiğine bir korkutma, ehl-i taat için de alabildiğine bir teşvik olur.

Ayetten Çıkan Hükümler

Bu ayet, her ne kadar Ebû Cehil hakkında nazil olmuş ise de, Allah'a itaattan nehyeden herkes, ayetteki bu va'îd (tehdid) konusunda, Ebû Cehil ile ortaktır. Bu fikrin aleyhine, "Gasbedilmiş bir evde, yahut hareket vakitlerinde namaz kılmaktan men edilebileceği" hususu ileri sürülemez. Çünkü bu durumda yasaklanan şey, namazın kendisi değil, kılınması halinde işlenecek günahtır. Yine, "Efendinin kölesini gece namazından, nafile oruçtan; hanımını da i'tikaftan menedebileceği" hususu da buna karşı delil olarak ileri sürülemez. Çünkü bütün bunlar, Rabbe yapılan ibadetten buğuz için değil de, Rabbinin izniyle, kendi menfaatine olan şeyi tastamam elde etmeden ötürü yapılan şeylerdir.