68

Doğrusu İbrahim'e en yakın olanlar, elbette ki ona uyanlar, bu Peygamber ve îman edenlerdir. Allah da mü’minlerin velisidir,

İbn Abbâs der ki: Yahudilerin başkanlarının: "Allah'a yemin ederiz ya Muhammed, sen de bilirsin ki, insanlar arasında senden de başkalarından da İbrahim'in dinine en yakın olanlar bizleriz. Çünkü o yahudi idi ve sendeki bu durumun tek sebebi kıskançlıktır" demeleri üzerine yüce Allah bu âyet-i kerimeyi indirdi.

"Evlâ: En yakındın anlamı en lâyık, en çok hak sahibi demektir. Bunun yardım ve destek vermek suretiyle olacağı söylendiği gibi, delil ile de olacağı söylenmiştir.

"Elbette ki" dini ve sünneti üzere olup

"ona uyanlar, bu peygamber" tek başına ayrıca zikredilmesi ona tazim içindir Nitekim yüce Allah şöyle buyurmaktadır:

"O iki cennette meyve, hurma ve nar vardır " (er-Rahmân, 55/68) âyetinde olduğu gibi. Bakara Sûresi'nde bu türden açıklamalar yeterince geçmiş bulunmaktadır.

"Bu" kelimesi "lar"a atf ile ref mahallindedir. "Peygamber" ise "bu" kelimesinin sıfatı veya atfı beyandır. Şayet nasb ile okunsa, "ona uyanlar"daki "İıe" zamirine atf olmak üzere günlük konuşmada câiz olur.

"Allah da mü’minlerin velisidir," Yani onların yardımcısıdır. İbn Mes’ûd'dan rivâyet edildiğine göre Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur; "Şüphesiz her bir peygamberin sair peygamberlerden velileri vardır ve onlar arasından benim velim, atam ve Rabbimin Halili olan (ibrahim -as-)dır." Daha sonra Hazret-i Peygamber:

"Doğrusu İbrahim'e en yakın olanlar, elbette ki ona Îman edenler, bu Peygamber ve îman edenlerdir..." âyetini okudu.