80

Size melekleri ve peygamberleri rab edinmenizi de emretmez. Müslüman olduktan sonra size İnkâr etmeyi mi emredecek?

İbn Âmir, Âsım ve Hamza ("emretmez" anlamındaki âyeti) Versin de" âyetine atfolmak üzere mansûb okumuşlardır. Yahudilerin Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'a: "Ey Muhammed, sen bizim seni rab edinmemizi mi istiyorsun?" deyip yüce Allah'ın:

"Hiçbir insana yakışmaz ki Allah kendisine Kitabı, hükmü ve peygamberliği versin de.... size melekleri... de emretmez" âyetlerinın nazil olmuş olması, bunu pekiştirmektedir. Ayrıca bunda "beşer"e giden bir zamir de vardır. Yani insanlar da size bunu emretmez. Burada "insan"-dan kasıt ise, Hazret-i Îsa ile Hazret-i Üzeyr'dir. Diğerleri ise bu kelimeyi yeni bir cümle ve önceki buyruklarla ilişkisi olmaksızın ref ve kat" ile: diye okumuşlardır. Ayrıca burda, Allah'ın adına râci bir Zamir de vardır. Yani yüce Allah sizlere melekleri... rab edinmenizi de emretmez anlamındadır. Bu okuyuşu pekiştiren şey ise Abdullah b. Mesud'un Mushafında: Asla size emretmez" şeklindeki okuyuştur. Bu da cümlenin yeni bir cümle olduğunu göstermektedir. Yine burada da zamir yüce Allah'a aittir. Bunu da Mekkî zikretmiş, Sîbeveyh ve ez-Zeccâc da bu görüşü İfade etmişlerdir.

İbn Cüreyc ve bir topluluk ise şöyle demektedir: Muhammed (sallallahü aleyhi ve sellem) sizlere...- emretmez, anlamındadır. Bu aynı zamanda Ebû Amr, el-Kisaî ve Haremeyn halkının kıraatidir.

"Rabler edinmenizi" yani melekleri ve peygamberleri rabler edinmenizi emretmez. Bu kusur, hıristiyanlarda vardı. Onlar peygamberleri ve melekleri kendilerine rab edinecek derecede ta'zim ederler.

"Müslüman olduktan sonra size inkâr etmeyi mi emredecek?" Bu soru, böyle bir şeyi inkâr ve taaccüb anlamındadır. Yüce Allah peygamberlere, insanları kendilerini Ilâlı edinecek şekilde, kendilerine kut edinmeyi haram kılmıştır. Fakat diğer insanlara da peygamberlere saygı göstermeyi emretmiştir. Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)ın da şöyle buyurduğu variddir: "Sizden herhangi bir kimse: Benim kulum, benim cariyem demesin. Bunun yerine: Benim delikanlım, benim kızım, desin. Sizden herhangi bir kimse: Rabbim demesin, efendim desin."

Kur'ân-ı Kerîm'de de yüce Allah'ın:

"Rabbinin (efendinin) yanında beni an" (Yusuf, 12/42) âyeti yer almaktadır ki, yüce Allah'ın izniyle orada bu hususa dair açıklamalar gelecektir.