91

Hem sizden emin olmak, hem kendi kavimlerinden emin olmak isteyen başka insanlar olduğunu da göreceksiniz. Ne zaman fitneye döndürülürlerse onun İçine baş aşağı atılırlar. Şayet sizden uzak durmaz, size barış teklif etmez ve ellerini çekmezlerse onları yakalayın, bulduğunuz yerde öldürün. İşte böylelerine karşı size apaçık bir yetki verdik.

Allah'ın:

"Hem sizden emin olmak, hem kendi kavimlerinden emin olmak iseteyen başka insanlar olduğunu da göreceksiniz" âyetinin anlamı, önceki âyetin ifade ettiği anlam gibidir. Katade der ki: Bu âyet-i kerîme hem Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem)'ın nezdinde emin olmak, hem de kavimleri arasında emin kalmak isteyen Tihameli bir kavim hakkında nâzil olmuştur. Mücahid der ki: Bu, Mekkeli bir topluluk hakkında nâzil olmuştur. es-Süddî de der ki: Bu âyet-i kerîme, Nuaym b. Mes'ûd hakkında inmiştir O, hem müslümanlar yanında emniyetteydi, hem de müşrikler arasında. el-Hasen der ki: Bu münafıklardan bir topluluk hakkındadır.

Yine denildiğine göre bu âyet-i kerîme, Esed ve Gatafanlılar hakkında nâzil olmuştur. Bunlar Medine'ye gelip İslama girdiler, sonra da kendi yurtlarına geri döndüklerinde kâfir olduklarını açıkladılar.

Yüce Allah'ın:

"Ne zaman fitneye döndürülürlerse, onun içine baş aşağı atılırlar" âyetindeki: "Döndürülürler" kelimesini, Yahya b. Vessab ile el-A'meş "radıyallahü anh" harfini esreli olarak: “.....” diye okumuşlardır. Çünkü bu kelimenin aslı: “.....” şeklindedir. İki dal harfi idğam edildikten sonra birinci dal'ın esresi "re" harfine takınmış olmaktadır. Buradaki fitneye döndürülmekten kasıt, küfre döndürülmektir. Buna çağrıldılar mı "içine baş aşağı atılırlar." Şöyle de denilmiştir: Yani sizler, sizden yana emin olmak için size karşı zahiren barış içerisinde olduklarını ortaya koyacaklar bulacaksınız. Fakat, herhangi bir fitne ortaya çıkacak olursa size karşı o fitneyi çıkartanlarla beraber olurlar.

"Onun içine baş aşağı atılırlar" âyeti ise, sizinle yapmış olduktan antlaşmadan gerisin geri dönerler demektir. Anlamının şirke çağırıldıkları takdirde, tekrar şirke avdet eder ve dönerler, şeklinde olduğu da söylenmiştir.