118

Allah ona lanet etti, o da: "Yemin olsun kullarından belli bir pay alacağım" dedi.

Yüce Allah'ın: "Allah ona lanet etti" âyetindeki Lanet etmek, asıl anlamı itibariyle uzaklaştırmak demektir. Buna dair açıklamalar daha önceden (el-Bakara, 2/88. ayetin tefsirinde) geçmiş bulunmaktadır. Örfte ise bu kelime, kızgınlık ve gazab ile birlikte uzaklaştırmak demektir. Buna göre, İblis'e -Allah'ın laneti üzerine olsun- tayin ederek lanet okumak caizdir. Aynı şekilde kâfir olarak öldüğü bilinen Fir'avun, Haman ve Ebû Cehil gibi sair kâfirlere de lanet okumak caizdir. Hayatta bulunan kâfirlere lanet okumak hakkındaki açıklamalar ise Bakara Sûresi'nde (2/159. ayetin tefsirinde) geçmiş bulunmaktadır.

Yüce Allah'ın:

"O da: Yemin olsun kullarından belli bir pay alacağım ,dedi" âyetine gelince, şeytan böyle dedi demektir. Anlamı da şudur: Yemin olsun ki, azdırmamla ve saptırmamla ben onları kendime ayıracağım. Bunlar ise kâfir ve isyankarlardır. Haberde: "Her bin kişiden birisi Allah'ın, diğerleri ise şeytanındır" denilmektedir.

Derim ki: Bu, mana itibariyle sahihtir. Bunu yüce Allah'ın Kıyâmet gününde söyleyeceği şu âyet desteklemektedir: "(Ey Âdem), cehenneme gidecek kafileyi gönder" diyecektir. Âdem: Cehennem kafilesi de nedir? diyecek, yüce Allah şöyle buyuracaktır: "Her bin kişiden dokuzyüz doksan dokuz kişi": Bunu Müslim rivâyet etmiştir. Buhârî, Enbiyâ 7, Tefsir 22, sûre 1, Rikaak 45; Müslim, Îman 379; Tirmizî, Tefsir 22, sûre 1, 2; Müsned, I. 388, III, 32-33, IV, 432, 435. İşte, cehenneme gidecek kafile de şeytanın muayyen payıdır. Doğrusunu en iyi bilen Allahtır.

Denildiğine göre, bir takım hususlarda insanların şeytana itaat etmeleri de onun kendisine ayırdığı pay cümlesindendir. Bunlardan birisi de şudur? Cahiliye dönemi araplan, yeni doğan çocuk için bir çivi çakarlar ve bir haftalıkken de onu çevrede dolaştırırlardı. Bunu yaparken de: Evlerde sakin olan cinler bunu tanısınlar diye böyle yapıyoruz, derlerdi.