4

Nice yurtları helâk ettik. Geceleyin veya gündüzün uyurlarken azabımız onlara gelip çattı.

Yüce Allah'ın:

"Nice yurtları helâk ettik" âyetindeki

"nice" anlamına gelen; çokluk ifade etmek içindir. Nitekim; " Nice"nin azlık ifade etmek için kullanıldığı gibi.

Bu kelime burada mübtedâ olarak ref mahallindedir.

"Helâk ettik" ise onun haberidir. Yani pek çok

"karye (yurt)" -ki karye, insanların toplanma yerleri demektir- helâk ettik.

"Nice" anlamındaki bu kelimenin, sonrasında bir fiil takdiri ile nasb mahallinde olması da mümkündür. Ondan önce fiil takdir edilmez. Çünkü kendisinden önceki ifadeler istifhamda amel etmez.

Birinci görüşü yüce Allah'ın şu âyeti pekiştirmektedir:

"Nûh'tan sonra nice nesilleri helâk ettik." (el-İsrâ, 17/17)

Eğer; Helâk ettik" kendisinden sonra gelen zamiri nasbederek onunla iştigal etmemiş olsaydı, bu fiil dolayısıyla "Nice" kelimesi mahallen mansub olurdu. Bununla birlikte; Helâk ettik" kelimesinin "yurt" anlamındaki "karye" kelimesine sıfat olması da mümkündür. (O takdirde: Helâk ettiğimiz nice yurtlar... anlamında olur), "Nice" anlamındaki kelime de mana itibariyle helâk edilen yurdun kendisidir. Buna göre "yurt" anlamındaki kaıyeye sıfat getirildi mi "nice" anlamındaki kelimeye sıfat verilmiş olur. Buna da yüce Allah'ın şu âyeti delil teşkil etmektedir:

" Göklerde... şefaatleri hiç bir şeye yaramayacak nice melek vardır..." (en-Necm, 53/26) Burada da zamir, " Nice" kelimesine mana itibariyle ait olmaktadır. Zira, bunun anlamı burada melekler ile ilgilidir. Bu takdire göre ondan sonra gelen bir fiil takdiri ile; " Nice" kelimesinin nasb mahallinde olması doğru olamaz.