39

"Ey zindan arkadaşlarım! Darmadağınık bir çok rabler mi hayırlıdır, yoksa bir tek olan ve herşeyi hükmü ve iradesi altında tutan (Kahhâr olan) Allah mı?

"Ey zindan arkadaşlarım" ey zindanda benimle birlikte bulunanlar! demektir. Burada "arkadaşlık"ı söz konusu etmesi, o ikisinin de uzun süredir zindanda bulunmalarından dolayıdır. Nitekim cennet ashabı (arkadaşları) ve ateş ashabı tabiri de böyledir.

"Darmadağınık bir çok rabler mi" yanı küçüklük, büyüklük ve orta hallilikte darmadağınık yahut ta sayılan itibariyle darmadağınık

"bir çok rabler mi hayırlıdır, yoksa bir ve tek olan ve herşeyi hükmü ve İradesi akında tutan Allah mı?"

Denildiğine göre burada hitab, hem iki arkadaşa, hem de hapisteki diğer mahpuslaradır. Bunların önlerinde Allah'tan başka tapındıkları putlar vardı. Bu ise onlara karşı susturucu bir delil getirmek demekti.

Yani hiçbir zarar ve fayda veremeyen farklı ilahlar mı hayırlıdır, yoksa

"bir tek olan ve herşeyi hükmü ve İradesi altında tutan (Kahhâr olan)" herşeyi gücüyle kahretmiş, hakimiyeti altına almış

"Allah mı?" demektir. Bunun bir benzeri de yüce Allah'ın:

"Allah mı hayırlıdır, yoksa koştukları ortakları mı?" (en-Neml, 27/59) âyetidir.

Bir diğer açıklamaya göre o, "darmadağınıklık" ile ilahın birden çok olması halinde bu uydurma ilahların iradelerinin farklı farklı olacağını, birinin diğerlerine üstünlük sağlayacağını ancak,- darmadağınık olmaları halinde hiçbirisinin İlah olmayacağını açıklamıştır,