25

Ve o gün gökyüzü bulutla yarılacak, melekler ardı arkasına İndirileceklerdir.

"Ve o gün gökyüzü bulutla yarılacak" âyeti, göğün bulutla yarılacağı günü hatırla, demektir. Âsım, el-A'meş, Yahya, Hamza, el-Kisaî ve Ebû Amr "şin" harfini şeddesiz olarak; "Yarılacak" şeklinde okumuşlardır. Bunun aslı iki "te" iledir. Hafifletmek maksadıyla birincisini hazfetmişlerdir. Ebû Ubeyd de bunu tercih etmiştir. Diğerleri ise iki "te"den birini "şin"e idğam ederek "şin" harfini şeddeli olmak üzere; dîye okumuşlardır. Ebû Hatim de bu okuyuşu tercih etmiştir. Kaf Sûresi'nde (50/44. âyette) de böyledir.

"Bulutla" ise "Bulutlar üzerinden" demektir. Bu şekilde "be" ile; "... den" biribirinin yerine kullanılır.

Mesela; "Yayla ok attım" denilir (bu iki edat, biri diğerinin yerine kullanılabilir). Rivâyet edildiğine göre sema sisi andıran incelikte beyaz bir bulut üzerinden çatlayacak, yanlacaktır. Bu olay ancak İsrailoğulları için Tih'te bulundukları vakit olmuştu. Sisler arasından semanın yarıldığını görmüşlerdi, Yüce Allah'ın:

"Onlar buluttan gölgeler içinde Allah'ın ve meleklerin kendilerine gelivermesinden... başkasını mı bekliyorlar?" (el-Bakara, 2/210) âyetinde sözünü ettiği husus budur.

"Melekler ardı arkasına" semalardan

"İndirileceklerdir." Aziz ve celil olan Rabb da hüküm vermek üzere sekiz melek Arşını yüklenmiş olduğu halde gelecektir. O'nun bu gelişi, hakkında câiz olan şekilde anlaşılmalıdır, Yoksa mahlukatın sahip oldukları sıfatların yorumlandığı gibi hareket ve bir yerden bir yere intikal etmesi şeklinde anlaşılmamalıdır.

İbn Abbâs dedi ki: Dünya seması yarılır ve oradakiler ordan İnerler. Sema dakiter yerde bulunan cin ve insanlardan daha fazla olacaktır. Daha sonra ikinci sema yarılacak ve oradakiler inecek. Bunlar ise birinci dünya semasındakilerden daha fazladırlar, Yine bu şekilde yedinci sema yarılıncaya kadar aynı durum devam edecektir. Daha sonra el-Kerrûbiyyûn (diye bilinen ve aralarında Cebrâîl, Mikâil ve İsrafil gibi meleklerin bulunduğu mukarreb) melekleri de, Arşı taşıyan melekler de ineceklerdir. İşte yüce Allah'ın;

"Melekler ardı arkasına İndirileceklerdir" âyetinin manası budur. Yani semadan yeryüzüne cinlerin ve insanların hesaplarının görülmesi için indirileceklerdir.

Şöyle de açıklanmıştır: Sema kendisi ile insanlar arasında bulunan bulut ile çatlayacaktır. Yani bulutun çatlaması, dağılması ile sema da çatlayacaktır. Sema çatladı mı onun yapısı darmadağın olur ve katlanıp dürülür. Melekler de semadan başka bir yere inerler. İbn Kesîr "inzal" kökünden gelmek üzere ve "melekler" anlamındaki lâfzı mansub olarak; "Melekleri indiririz" diye okumuştur. Diğerleri ise melekler lâfzını merfu olarak; "Melekler indirileceklerdir" diye okumuşlardır. Bu okuyuşun delili daha sonra; Ardı arkasına indirmek" diye gelmiş olmasıdır. Eğer birinci şekilde olmuş olsaydı, böyle değil de; denilmesi gerekirdi.

"Nezzele" ile "enzele"nin aynı anlamda olduğu da söylenmiştir. Buna göre şekli, anlamında kullanılmıştır.

Abdu'l-Vehhab'ın, Ebû Amr'dan naklettiğine göre "Melekler ardı arkasına indirilir" diye okumuştur. İbn Mes'ûd'da; "melekleri indirecektir" diye, Ubeyy b. Ka'b "Melekler indirilecektir" diye okumuştur.

Yine ondan;-"Melekler ineceklerdir" diye okuduğu da rivâyet edilmiştir.