61

Yoksa yeri barınılabilir halde yaratan, aralarında akar sular var eden, orada sabit dağlar yaratan ve iki deniz arasında engel kılan mı? Allah ile birlikte bir ilâh mı var? Hayır, onların çoğu bilmezler.

"Yoksa yeri barınılabilir" karar kılınan

"halde yaratan, aralarında" ya ni yerin ortasında

"akar sular var eden" bu da yüce Allah'ın:

"Bunların arasında da bir ırmak akıtmıştık" (el-Kehf, 18/33) âyetini andırmaktadır.

"Orada sabit dağlar yaratan" yani orayı tutan ve (gereksiz) hareketlenmeden engelleyen dağlar var eden

"ve İki deniz arasında engel kılan mı?"

Acı su, tatlı suya karışmasın diye kudretinin bir tecellisi olarak bir engel var eden mi? İbn Abbâs dedi ki: Kendi kudretinden bir sultan var eden mi? demektir. Ne bu öbürünü değiştirir, ne öbürü berikini değiştirir.

"Haciz: Engel"in masdarı olan "hacz" alıkoymak, engellemek demektir. "Allah ile birlikte bir ilâh mı var?" Yani bütün bunları O'ndan başkasının yapmaya muktedir olmadığı sabit olduğuna göre niçin fayda da veremeyen, zarar da veremeyen varlıklara ibadet ediyorlar?

"Hayır, onların çoğu bilmezler." Yani sanki onlar Allah'ı bilmiyor gibidirler. Onlar yüce Allah'ın hakkında inanılması gereken vahdaniyetini bilmemektedirler.