46

Allah'a, izni ile çağıran ve nûr saçan bir kandil olarak da.

"Allah'a izni ile çağıran" âyetinde Allah'a çağırmaktan kasıt, tevhidi tebliğ etmek ve tevhidi sımsıkı yakalamaktır. Kâfirlerle de mücadele etmektir.

"İzni ile" âyetinin buradaki anlamı, Allah'ın ona vermiş olduğu emirle şeklindedir. Buna göre ifadenin takdiri de zamanında ve vaktinde Allah'a davet etmesi demektir.

"Ve nûr saçan bir kandil olarak da" âyetinde geçen

"nûr saçan kandil" şeriatının ihtiva etmiş olduğu nura bir benzetmedir.

"Bir kandil" sapıklık karanlıklarından hidayete ileten diye de açıklanmıştır. İşte sen de böyle aydınlık saçan bir kandil gibisin. Bu kandili nûr saçmakla nitelendirmesinin sebebi ise, bazı kandillerin yağı azalıp fitili inceldiği takdirde, aydınlık saçamayacak bir hale düşmelerinden ötürüdür. Kimisi şöyle demiştir: Üç şey insanı dara ve sıkıntıya düşürür: Geciken bir elçi, aydınlık saçmayan bir kandil ve hazır olan sofraya gelip oturması beklenen kişilerin bulunması.

Birisine de insanı, canını sıkan iki şeyin ne olduğu hususunda soru sorulmuş, o da: "Her tarafı örten bir karanlık ile aydınlık saçmayan bir kandil" diye cevab vermiştir.

en-Nehhâs senedini kaydederek şöyle demiştir: Bize Muhammed b. İbrahim er-Razî anlattı, dedi ki: Bize Abdurrahman b. Salih el-Ezdî anlattı, dedi ki: Bize Abdurrahman b. Muhammed el-Muharibi anlattı. O Şeyban en-Nahvîden naklen dedi ki: Bize Katade, İkrime'den anlattı. İkrime, İbn Abbâs'tan şöyle dediğini rivâyet etti: "Ey Peygamber! Şüphe yok ki Biz seni bir şahid, bir müjdeleyici, bir uyarıcı olarak gönderdik. Allah'a izni ile çağıran ve nûr saçan bir kandil olarak da" âyeti nazil olunca Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) Ali ve Muâz'ı çağırarak dedi ki: "Haydi gidiniz, müjdeleyiniz fakat zorluk çıkarmayınız. Çünkü bu gece benim üzerime: "Ey Peygamber! şüphe yok ki Biz seni bir şahit, bir müjdeleyici" ateşe karşı "bir uyarıcı olarak gönderdik. Allah'a" yani Allah'tan başka ilâh olmadığına şehadet getirmeye "izni ile" emri ile "çağıran ve" Kur'ân ile "nûr saçan bir kandil olarak da." buyrukları indirildi. Bir önceki nota bakınız.

ez-Zeccâc dedi ki: "Bir kandil" yani ışık saçan bir kandil sahibi, bu da aydınlık saçan kitab demektir. Aynı şekilde bunun Allah'ın kitabını okuyan olarak... anlamında olmasını da uygun bulmuştur.