10

Cehennem de önlerinde. Kazandıklarının da, Allah'tan başka edindikleri velilerin de kendilerine hiçbir faydası olmaz. Onlar için çok büyük bir azâb da var.

"Ayetlerimizden bir şey öğrendiğinde de o, onları alaya alır." Zakkum hakkında, tereyağı ve hurmadır, cehennem bekçileri hakkında şayet onlar ondokuz kişi iseler onların karşısına tek başıma çıkarım, demesi gibi.

"İşte onlara alçaltıcı" zelil ve hakir kılıcı

"bir azâb vardır." "Cehennem de önlerinde." Yani içinde bulundukları dünya hayatında kendilerini güçlü kuvvetli kabul etmek, hakka karşı büyüklenmek gibi hallerinin arkasından cehennem vardır. İbn Abbâs dedi ki: Buradaki (sözlük anlamı itibariyle) "arkalarından" lâfzı önlerinde demektir. Bunun bir benzeri de yüce Allah'ın;

"Arkasından da cehennem vardır. Ona irinli sudan içirilecektir" (İbrahim, 14/16) âyetidir. Oradaki: "Arkasından" lâfzı "önünden" anlamındadır. Şair de şöyle demiştir:

"Eğer ölümüm gecikecek olursa, henim arkamdan (önümden sonradan) işim,

Çocuklarla beraber gidip gelmek ve akbaba gibi sekmek olmayacak mı?"

Mal ve evlat türünden

"kazandıklarının da... kendilerine hiçbir faydası olmaz." Bu buyruğua bir benzeri de:

"Mallarının da, evlatlarının da kendilerine asla hiçbir faydası olmayacaktır" (Al-i İmrân, 3/10) âyetidir.

"Allah'tan başka edindikleri velilerinin" putlarının

"de kendilerine hiçbir faydası olmaz. Onlar için çok büyük bir azâb da vardır." Sürekli ve can yakıcı azâb demektir.