13

Seni (yurdundan) çıkartan ülkenden daha güçlü nice ülke vardı! Biz yine de onları helâk ettik. Onların yardımcıları yoktur.

"Seni çıkartan ülkenden daha güçlü nice ülke vardı!" âyetinde geçen:

"Nice" lâfzına dair açıklamalar Al-i İmrân Sûresi'nde (3/146. âyetin tefsirinde) geçmiş bulunmaktadır. Bu lâfız burada:

"Nice" anlamındadır ki; nice... ülke vardır, demektir. el-Ahfeş, Lebid'in şu beyitini zikretmektedir:

"Biz nice krallar ve yönetilenler gördük,

Ve zincirlere vurulmuş esirin zincirlerini açan anahtarlar."

Buna göre âyet, nice ülke ahalisi vardır ki... demektir. Ahalisi,

"Seni çıkartan ülkenden" ülke ahalisinden

"daha güçlü nice ülke vardı. Biz yine onları helâk ettik. Onların yardımcıları yoktu."

Katade ve İbn Abbâs dedi ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) Mekke'den mağaraya doğru çıkıp gidince, Mekke'ye döndü ve şöyle dedi: "Allah'ım (da biliyor ki), sen Allah'ın en çok sevdiği bir ülkesin. Benim de en sevdiğim ülke sensin, eğer senin ahalin olan müşrikler beni çıkartmamış olsalardı, ben de senden çıkıp gitmezdim." Bunun üzerine bu âyet-i kerîme nazil oldu. Heysemî, Mecmâu'z-Zevaid, III, 283; Ebû Yala; Müsned, V, 69; İbn Abdi’l-Berr, Temhîd, VI, 33; Müsned, IV, 305 (az farkla Ebû Hüreyre den) Bunu es-Salebi zikretmiş olup sahih bir hadistir.