10

Kahrolsun yalancılar!

"Kahrolsun yalancılar" âyeti lanet olsun yalancılara, diye tefsir edilmiştir. İbn Abbâs: Şüphe ve tereddüt içerisinde bulunanlar yani kahinler kahrolsun, diye açıklamıştır. el-Hasen de: Bunlar biz ölümden sonra diriltilmeyiz diyen kimselerdir diye açıklamıştır.

(Lâfzı anlamı ile): "öldürülsün" demek olan: " bunlar kendilerine mü’minler tarafından- Öldürülsünler diye beddua edilmesi gereken kimselerdendirler" demektir. el-Ferrâ'' da: Bu lanete uğradılar demektir, diye açıklamıştır. Yine el-Fefa dedi ki:

"Yalancılar" bilmedikleri şeylerden har ketle tahminlerde bulunarak; Muhammed delidir, yalancıdır, sihirbazdır, şairdir diyen yalancılardır. Bu ifade onlara bir bedduadır, çünkü yüce Allah'ın lanetlediği bir kimse öldürülmüş ve helâk olmuş bir kişi konumundadır.

İbnu'l-Enbari dedi ki: Yüce Allah bu âyetle bizlere onlara beddua etmeyi öğretmektedir. Yani:

"Kahrolsun yalancılar" deyiniz.

lâfzı dyvA-O'in çoğuludur. Bunun mastarı olan: "Yalan" demektir. "Çokça yalan söyleyen kimse" demek olur.

"Yalan söyledi, söyler" demektir.

Arapçada: "Yalan söyledi, söyler" anlamındadır. Bu açıklamayı en-Nehhâs nakletmiştir. aynı zamanda "hurma ağacındaki taze hurmadan ne kadar kuru hurma çıkacağını tahmin etmek" anlamındadır, " Hurma ağaçlarındaki hurmayı tahmin ettim" demektir. Bu fiilden isim: ...diye gelir. " Hurma ağaçlarından ne kadar hurma çıkar tahmin edersin" diye sorulur.

“Ağaçtaki hurmayı tahmin eden kişi" demektir. O halde bu lâfız, müşterek (birden çok manayı ifade eden) bir lafızdır. asıl anlamı daha önceden el-En'am Sûresi'nde (6/116. âyetin tefsirinde) geçtiği üzere "kesmek'tir. Haliç (körfez)e: denilmesi de buradan gelmektedir. Çünkü su orada nihayete ermekte, kesilmektedir. " Küpede tek başına bulunan taş" demektir. Çünkü o bu haliyle benzerlerinden ayrılmıştır. " Öd" demektir. Çünkü o güzel kokusu ile benzerlerinden ayrılmaktadır, " Aç kalmış ve üşümüş kimse" anlamındadır. Çünkü böyle bir kimse bu durumda takatten kesilir. “ Kişi aç ve üşümüş vaziyettedir" denilir. Bu durumda olan kimseye de denilir. Şu kadar var ki üşüme olmaksızın sadece açlık hakkında: fiili kutlanılmaz. Ancak açlık olmaksızın üşümek hakkında bu fiil kullanılabilir. şeklinde "hı" hem ötreli ve hem kesreli olarak altın ya da gümüşten halka demektir, çoğulu ...diye gelir.

Müneccimlerin (yıldızlara bakarak geleceğe dair haber verenlerin) sözleri ile sezgi ve tahminlerinin gelecekte olacakları gösterdiğini iddia eden herkesin sözü de: " Yalancıların yalanı" kapsamına girmektedir.

İbn Abbâs dedi ki; Bunlar Mekke'nin yollarını kendi aralarında paylaştıran ve yüce Allah'ın Peygamberi hakkında insanları ona îman etmekten döndürmek için neler söyleyeceklerini bölüşen kimseler demektir.