13

O gün onlar azâb için ateşe sunulurlar.

"O gün onlar azâb için ateşe sunulurlar" âyetindeki:

“O gün" âyeti "ceza" lâfzının takdirine binaen nasb ile okunmuştur ki; "Bu ceza "azâb içinde ateşe sunulacakları günde" kendilerine verilecektir, demektir. "Ateşe sunulmaları" ise ateşte yakılmaları anlamındadır. Bu da Arapların: "Saflığını anlamak için altını ateşte yaktım" tabirlerinden alınmıştır. "Fitne"nin asıl anlamı sınamak, denemek, demektir,

Bunun mütemekkin olmayan lâfza (mesela i'rabın üzerinde görülmediği cümleye) izafet edilmesi dolayısıyla mebni olduğu ve az önce geçen takdire göre nasb konumunda bulunduğu yahutta; "Din günü (ne zamandır)" ibaresinden bedel olarak merfu olduğu da söylenmiştir.

ez-Zeccâc dedi ki: " Senin ayakta olduğun gün, senin ayağa kalkacağın gün" (şeklinde "gün" anlamındaki kelimenin ötreli) kullanımı hoşuma gider. Ref konumunda olmakla birlikte üstün de okunabilir. Bu da ref anlamında olmakla birlikte nasb ile gelmiştir.

İbn Abbâs dedi ki;

"Sunulurlar" azâb edilirler, demektir. Şairin şu beyitinde de bu anlamda kullanılmıştır:

"Allah kullarından herbir kişi baskı ve zulüm altındadır,

Mekke vadisinde kahredilmiş ve azâb olunmaktadır."