11

Orada meyveler ve tomurcuklu hurma ağaçları vardır.

"Orada meyveler" yani insanın kendisi ile zevk ve lezzet aldığı çeşitli mahsuller

"ve tomurcuklu hurma ağaçları vardır." Âyetteki:

"tomurcuklar" lâfzı esreli olarak; çoğuludur. el-Cevherî dedi ki: " ile Yeni çıkan hurmanın içinde bulunduğu kapçık (tomurcuk)"dur. Bunun çoğulu ile diye de gelir. "Yeni doğan deve yavrusunun zarar göreceğinden korkulduğu için gücü kuvveti yerine gelinceye kadar örtüldü" anlamındadır. Şair el-Accac da şöyle demiştir:

"Hatta sen insanlara baygınlık geldiği zaman (ve böylelikle akılları örtüldüğünde) onları görecek olursan,

Bir keder içerisinde; eğer bu keder açılmayacak olursa, onlar gerçekten kedere boğulurlar,"

Beyitteki: " Bayıldılar, baygın düştüler" demektir, "Hurma ağacı tomurcuklarım çıkardı" demektir. Kesreti olarak: "ısırmasın diye devenin ağzının kendisi ile bağlandığı şey" demektir. Bu kökten olmak üzere "Ağzı bağlanmış deve" denilir, " O şeyi örttüm" demektir. "Bir şeyi setredip, örten"e denilir. Ötreli olarak: "Gömleğin yeni" ifadesi de buradan gelmektedir. Çoğulu: ile şeklinde gelir. Tıpkı: çoğulunun; diye gelmesi gibi. " Yuvarlak başlık" anlamına da gelir, çünkü o başı örter. Şair şöyle demektedir:

"Ben onlara: Birinizin başlığı ile ölçün dedim,

Dirhemlerinizi; çünkü ben böylece ölçüyorum."

el-Hasen dedi ki:

"Tomurcuklu hurma ağaçları" lifleri bulunan hurma ağaçları demektir. Çünkü hurma ağacının üzeri bazan lif ile örtülebilir. "Tomurcuklan" lâfzı ise onun üst taraflarındaki lifleri demektir. İbn Zeyd: Çatlayıp dışarı çıkmadan önce tomurcuklu... demektir, diye açıklamıştır. İkrime de yükler taşıyan anlamındadır, diye açıklamıştır.