3

Akrabanızın da, evlâdınızın da size hiç faydaları olmaz. Kıyâmet gününde sizin aranızı ayıracaktır. Allah yaptıklarınızı en iyi görendir.

Hâtıb, Mekkeliler arasında çocuklarının ve akrabalarının bulunduğunu belirterek özür beyan edince yüce Rabbimiz de

"akrabanızın da, evlâdınızın da size hiç faydaları olmaz" âyeti ile; akrabanın ve çocukların eğer onlar dolayısıyla Allah'a isyan edilecek olursa, kıyâmet gününde hiçbir faydalarının olmayacağını açıklamaktadır.

"Kıyâmet gününde sizin aranızı ayıracaktır." Mü’minleri cennete, kâfirleri de cehenneme koyacaktır.

"Ayıracaktır" âyeti yedi şekilde okunmuştur. Âsım "ye" harfini üstün, "sad" harfini kesreli ve şeddesiz olarak okumuştur. Hamza ve el-Kisaî ise şeddeli olarak; şu kadar var ki meçhul bir fiil halinde okumuşlardır. (Birbirinizden ayrı bırakılacaksınız anlamında) Talha ve en-Nehaî "nun" ile ve şeddeli, "sad"ı kesreli okumuştur. (Aranızda etraflı bir şekilde hüküm vereceğiz, anlamında.) Alkame'den de aynı şekilde "nun" ile fakat ("sad" harfi) şeddesiz okuduğu rivâyet edilmiştir. Katade ve Ebû Hayve "ye" harfi ötreli, sad harfi şeddesiz ve kesreli olarak; den gelen muzari bir fiil olarak (yine; ayıracaktır, anlamında) diye okumuşlardır. Diğerleri ise ötreli bir ye, sakin "fe" ve "sad" harfi üstün olarak meçhul bir fiil halinde okumuşlardır (ayrılacaktır, anlamında.) Ebû Ubeyd de bu okuyuşu tercih etmiştir.

Şeddesiz okuyan kimseler yüce Allah'ın:

"O ayırdedenlerin en hayırlısıdır." (el-En'âm, 6/57) âyeti ile.

"Muhakkak ki ayırdetme günü..." (ed-Duhan, 44/40) âyeti dolayısıyla böyle okumuşlardır. Şeddeli okuyanlar, bu okuyuşun fiilin defalarca ve çokça tekrarlandığını ifade etmesi açısından daha açık bir anlam ortaya koyduğundan dolayı böyle okumuşlardır. Bu fiili meçhul okuyanların bu şekilde okumalarına sebep ise failin bilinmesidir. Faili malum bir fiil olarak okuyanlar ise, fiildeki zamiri yüce Allah'a irca' ederler. "Nun" ile okuyuş ise tazim anlamını ifade eder.

"Allah yaptıklarınızı en iyi görendir."