18

(înşâallah deyip) istisna da yapmıyorlardı.

"İstisna da yapmıyorlardı." İnşaallah demiyorlardı.

"Sabah erkenden birbirlerine seslendiler." Biri diğerine şöylece sesleniyordu:

"Eğer devşirecekseniz erkence mahsulünüzün başına gidin."

Mahsulleri koparıp toplamaya karar vermiş olarak gidin. Katade derdi ki: Ekininizi biçmek üzere gidin, demektir.

el-Kelbî dedi ki: Onların bahçelerinde ekin de, hurma da yoktu. Mücahid de şöyle dedi: Onların mahsûlleri üzümdü, fakat inşaallah dememişlerdi,

Ebû Salih dedi ki: Onların istisna yapmaları "subhanallahi Rabbinâ; Rabbimiz Allah'ı tenzih ederiz" demeleri şeklinde idi.

"İstisna da yapmıyorlardı" âyetinin yoksulların haklarını istisna etiniyorlardı, anlamında olduğu da söylenmiştir. Bu açıklamayı İkrime yapmıştır.