17

Ve Allah sizi yerden bir bitki gibi bitirmiştir.

Bu âyetle Âdem (aleyhisselâm)'ı yer yüzünün herbir tarafından (alınan toprakla) yaratmış olduğu kastedilmektedir. Bu açıklamayı İbn Cüreyc yapmıştır. Buna dair açıklamalar daha önce el-En'âm (6/2. âyetin tefsin) Sûresi ile el-Bakara (2/31. âyer, 1. başlıkta) geçmiş bulunmaktadır.

Halid b. Mâdan dedi ki: İnsan çamurdan yaratılmıştır. O bakımdan kalpler kışın yumuşarlar.

" Bir bitki gibi" âyeti gelmesi gereken şekilden başka türlü mastar olarak gelmiştir. Çünkü bu mastar: "Bitirdi" fiilinden geldiğine göre: " Bitirmek" şeklinde gelmelidir. Bu bakımdan yüce Allah

"nebat" lâfzını mastar yerinde kullanmıştır. Buna dair açıklamalar daha önceden Âl-i İmrân Sûresi'nde (3/37. âyetin tefsirinde) ve başka yerlerde (mesela, el-Mâide, 5/12. âyet, 3- başlıkta) geçmiş bulunmaktadır.

Bunun manaya yorumlanan bir mastar olduğu da söylenmiştir. Çünkü: Sizi... bitirmiştir âyeti; Sizi bitki gibi bitecek halde yaratmıştır" anlamındadır. Bu açıklamayı da el-Halil ve ez-Zeccâc yapmıştır.

Âyetin: Yerden sizin için bitki bitirmiştir, anlamında olduğu da söylenmiştir. Buna göre "nebat; bitki gibi" âyeti sarih mastar olarak nasbedilmiştir. Ancak birinci görüş daha kuvvetlidir. İbn Cüreyc dedi ki: Yüce Allah, onları yeryüzünde küçüklükten sonra büyümek suretiyle, kısa iken uzamalarını sağlamak suretiyle (bitki gibi) bitirmiştir.