7

Nefisler eşleştirildiği zaman,

"Nefisler eşleştirildiği zaman" âyeti hakkında en-Numan b. Beşir dedi ki: Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu:

"Nefisler eşleştirildiği zaman" (âyeti hakkında) dedi ki: "Herbir kimse daha önce kendi ameli gibi amel işlemiş olan kimselerle biraraya getirilecek (onlarla eşleştirilecek)dir." Süyûtî, ed-Durru’l-Mensür, VII), 429.

Ömer b. el-Hattâb dedi ki: Günahkar, günahkar ile salih kimse, salih kimse ile eşleştirilecektir.

İbn Abbâs dedi ki: Bu, insanların üç ayrı gruba ayrılacağı zaman olacaktır. es-Sabikun (ileri geçenler) bir sınıf, Ashabu'l-Yemin bir sınıf ve Ashabu'ş-Şimal bir sınıf olacaktır.

Yine ondan şöyle dediği rivâyet edilmiştir: Mü’min nefisler el-Huru'l-îyn ile eğleştirilecek, kâfirler şeytanlarla eşleştirilmiş olacaktır, münafıklar da böyle olacaktır.

Yine İbn Abbâs'tan şöyle dediği rivâyet edilmiştir: Herbir şekil cennet ehlinden ya da cehennem ehlinden kendi benzeri ile bir araya getirilecektir. İtaat hususunda ileri gitmiş olanlar kendi benzerlerine katılacak, orta halliler kendi benzerlerine katılacak, masiyet işlemiş olanlar da kendi benzerlerine katılmış olacaktır, Buna göre "eşleştirme" herşeyin kendi benzeri ile bir araya getirilmesi demektir. Yani insanlar, cennet ve cehennemde benzederi ile bîraraya getirileceği vakit...

Herbir kimse hükümdar ya da sultan kabilinden (dünyada iken) beraber bulunup ayrılmadığı kimseye katılacaktır; diye de açıklanmıştır. Yüce Allah'ın:

"Toplayınız, zulmedenleri ve onlara eş olanları." (es-Saffat, 37/22) Yani anların benzerlerini... âyetinde olduğu gibi.

İkrime dedi ki:

"Nefisler eşleştirildiği zaman" ruhlar cesetlerle biraraya getirildiği, yani ruhlar bedenlere iade edildiği zaman, demektir. el-Hasen dedi ki: Herbir kişi kendi dindaşlarına katıldığı zaman. Yahudi yahudiye, hristiyan hristiyana, mecusi mecusiye ve Allah'tan başka herhangi bir şeye ibadet eden herkes birbirlerine, münafıklar münafıklara,mü’minler de mü’minlere katılıp bir araya getirileceği zaman...

Azgın bir kimse, kendisini azdıran şeytan ya da insan ile -düşmanlık ve nefret ciheti ile- biraraya getirilecektir. İtaatkar kimse de kendisini itaate davet eden peygamberler ve mü’minlerle bir araya getirileceği zaman... Bir başka açıklamaya göre; kişiler amelleriyle bir araya getirilecek ve herbir amel o kişiye mahsus olduğundan dolayı, eşleştirme gibi olacaktır.