10

Defterler açıldığı zaman,

"Defterler açıldığı zaman." Önceleri katlı ve dürülmüş iken açılacağı zaman. Maksat, meleklerin, sahipleri tarafından işlenmiş hayır ve şer türünden yaptıklarını yazmış oldukları amel defterleridir. Ölüm ile birlikte bu defterler dürülür, kıyâmet gününde ise açılır. Her insan kendi amel defterinde ne olduğunu öğrenir ve içinde neler bulunduğunu bilir. Bunun üzerine de:

"Bu kitaba ne olmuş? Küçük büyük hiçbir şey bırakmayıp, sayıp dökmüş" (el-Kehf, 18/49) diyecekler.

Mersed b. Vedâa rivâyetle dedi ki: Kıyâmet günü oldu mu amel defterleri Arşın altından uçuşur. Mü’minin defteri eline düşer:

"Yüksek bir cennette... Geçmiş günlerde peşinen işledikleriniz sebebi ile afiyetle yiyin, için. "(el-Hakka, 69/24) Kâfirin defteri de eline düşer:

"Beyinlere kadar işleyen bir sıcaklıkta... O serin de değildir, faydası da yoktur." (el-Vakıa, 56/42-44)

Ummu Seleme (radıyallahü anha)'dan rivâyet edildiğine göre; Rasûlullah (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur: "Kıyâmet gününde insanlar çıplak ayaklı ve elbisesiz haşredileceklerdir" Ben: Ey Allah'ın Rasûlü, dedim ya kadınların durumu ne olacak?

Peygamber şöyle buyurdu: "İnsanlar (başka şeyle) meşgul edilecekler ey Ummu Seleme!" diye buyurdu. Ben: Onları meşgul edecek olan nedir? diye sordum, şöyle buyurdu: "Zerre ağırlığındaki şeylerin de, hardal tanesi ağırlığındaki şeylerin de yazılı bulunacağı amel defterleri (onları meşgul edecektir)." Taberanî, Evsat, I, 254; Hsysemî, Mecma', X, 333; Münzirî, et-Terğib, IV, 207.

Daha Önce el-İsra Sûresi'nde (17/13-14. âyetlerin tefsirinde) Ebû's-Sevvar el-Adevi'nîn şu sözü kaydedilmiş bulunmaktadır: Neşir (sahifelerin açılması) iki defadır ve bir defada katlanma sözkonusudur. Ey Âdem oğlu, sen hayatta olduğun sürece senin açılmış olan sahifene dilediğin şeyleri yazdır. Öldüğün takdirde bu sahifen dürülecektir.

Nihayet ölümden sonra diriltileceğin vakit tekrar açılacaktır:

"Oku kitabını! Bugün kendine karşı iyi hesablayıcı olarak kendin yetersin (denilecek.)" (el-İsra, 17/14)

Mukâtil dedi ki: Kişi Öldü mü amel defteri dürülün Kıyâmet günü oldu mu açılır.

Ömer (radıyallahü anh)'dan rivâyet edildiğine göre, bu âyeti okuduğu vakit şöyle dermiş: Ey Âdem oğlu! İş sana doğru götürülüyor (iş sana bağlı).

Nafi', İbn Âmir, Âsım ve Ebû Amr; Açıldı" diye şeddesiz olarak okumuşlardır. Bir defa açılacak anlamını ifade eder. Çünkü böylece delili ortaya konulmuş olur. Diğerleri ise açma işleminin tekrarını anlatmak üzere ("şın" harfini) şeddeli okumuşlardır. Bu da isyankarın azarlanmasının, itaatkarın müjdelenme sinin de İleriye götürülmesi içindir. İnsanın ve ona şahit olacak meleklerin bu İşi tekrarlayacağından dolayı, diye de açıklanmıştır.