13

Bundan dolayı Rabbin de onların üzerine bir azâb kamçısı yağdırdı.

"Bundan dolayı Rabbin de, onların üzerine bir azâb kamçısı yağdırdı."

Boşalttı, saldı, demektir. "Sabbe alâ fulânun hil’at" "Filan kişinin üzerine bir hil'at (bağış ve ihsan) saldı" denilir. Nâbiğa da şöyle demiştir:

"Allah en güzel ihsanını onun üzerine yağdırdı

Ve yaratılmışlar arasında ona yardımcı oldu."

"Azâb kamçısı" azabdan bir pay demektir. "(Azâbın) şiddeti diye de açıklanmıştır. Çünkü onlara göre, "kamçı" kendisi ile azâb edilen araçların en ileri derecesinde idi. Şair şöyle demiştir:

"Yüce Allah'ın onun dinini üstün getirdiğini görmedin mi?

Ve kâfirlerin üzerine azâb kamçısını yağdırdığını."

el-Ferrâ'' dedi ki: Bu Arapların her türlü azâb hakkında kullandıkları bir tabirdir. Bunun aslı da şudur: Kamçı onların kendisi ile azâb ettikleri, işkence yaptıkları bir vasıtasıdır. Dolayısıyla bu her türlü azâb hakkında kullanılmış olmaktadır. Çünkü onlara göre kamçı ile, işkence ve azâbın en ileri derecesi uygulanırdı.

Bir diğer açıklamaya göre; eti ve kanı etkileyen, onlara kadar ulaşan bir azâb anlamındadır. Bu da: "Sâtehu, yesutuhu, savten" "Ona karıştı, karışır, karışmak" tabirinden alınmıştır ki, ism-i faili, "Sâitun" ...diye gelir. Buna göre: "Es-savt" "Bir şeyi birbirine katıp karıştırmak" demektir. "El-misvât" "Karıştırma aleti" ismi da buradan gelmektedir. "Sâtehu" "Onu karıştırdı" demektir. Böyle olana; "Sâit" denilir. Bunlar arasında çoğunlukla; "Savete fulânun umurahu" "Filan kişi işlerini birbirine karıştırdı" denilir. Şair şöyle demiştir:

"Görüşü yerilmiş ve başarısız olarak karıştır onu,

Sen onu karıştırma hususunda yardıma mazhar olmayasın."

Ebû Zeyd şöyle demiştir: "Emvâluhum sevitate beynehum" "Onların malları kendi aralarında birbirine karışıktır" denilir. Bu kullanımı ondan Yakub nakletmiştir.

ez-Zeccâc da şöyle demiştir; Yüce Allah'ın kendilerini, kendisiyle vurduğu kamçılarını onların azâbı kılmıştır, demektir. "Sâte dâbetehu, yesutuhâ" "Bineğini kamçıladı, kamçılar" denilir.

Amr b. Ubeyd'den dedi ki: el-Hasen bu âyet-i kerimeyi okudu mu şöyle derdi: "Şüphesiz yüce Allah'ın nezdinde pek çok kamçılar vardır. Yüce Allah, onları bu kamçılardan birisi ile yakalayıp aldı." Katade de şöyle demiştir: "Yüce Allah'ın kendisi ile azablandırdığı herbir şey, bir azâb kamçısıdır."