11

Alçaldığı zaman malı kendisine fayda vermez.

"Alçaldığı" yani öldüğü

"zaman malı kendisine fayda vermez."

Adam öldüğü takdirde (aynı kökten): "Radiye’r-raculu, yerdi, raden" "Adam öldü, ölür, ölüm" denilir.

Şair de söyle demiştir:

"Ölüm korkusuyla hevâmı o kadınlardan uzak tuttum."

Ebû Salih ve Zeyd b. Eslem dedi ki:

"Alçaldığı zaman" cehenneme düştüğü zaman demektir. "(Yüksek yerden düşüp ölen hayvana): el-Mutereddi’ye" ismi da bu kökten gelmektedir. Bir kişi bir kuyuya düştüğü yahutta bir dağdan aşağıya yuvarlandığı takdirde; "Radiye ve terdâ" denilir. "Mâ edri eyne radiye" Nereye gittiğini bilmiyorum" demektir.

(Âyet-i kerimedeki): "Mâ" "mez" edatının cahd (inkar) anlamında olma ihtimali vardır. Yani malının ona hiçbir faydası olmaz. Azar anlamında istifham (soru) anlamında olma ihtimali de vardır. Yani, o ölüp de cehenneme yuvarlanacağı vakit ona ne fayda verebilecektir?