3

Ve insan: "Buna ne oluyor?" dediği (zaman)

"Ve insan" yani kâfir oları Âdemoğlu... "dediği(zaman)." ed-Dahhak'ın rivâyetine göre, İbn Abbâs şöyle demiştir: Burada kastedilen kişi, el-Esved b. Abdu'l-Esed'dir.

Birinci üfürüşte mü’min olsun, kâfir olsun kıyâmetin kopacağı sırada bu olaya şahit olacak her insanın kastedildiği de söylenmiştir. Aynı zamanda bu, bu olayı dünyada kıyâmetin alametlerinden kabul edenlerin de görüşüdür. Çünkü işin başında bunun umumi olduğunu kesin olarak öğreninceye kadar, bu işin kıyâmet alametlerinden birisi olduğunu hepsi bilmeyecektir. Bundan dolayı birisi diğerine soracaktır.

İnsandan maksat, özel olarak kâfir olan şahıstır, diyenlerin görüşüne göre ise bu "sarsıntı": Kıyâmetin sarsıntısıdır. Çünkü mü’min zaten bunu itiraf ve kabul eder. O bakımdan o kıyâmet hakkında soru sormaz. Kâfir ise onu inkar eder. Bundan dolayı onun hakkında soru soracaktır.

"Buna ne oluyor?" âyeti, buna ne oluyor ki böyle sarsılıyor, demektir. Buna ne oluyor ki, ağırlıklarını çıkardı, anlamında olduğu da söylenmiştir. Bu bir hayret ve taaccüb ifadesidir. Niçin böyle sarsıldı, demektir.

Birinci üfürüşten sonra Allah'ın ölüleri diriltmesi, sonra da yeryüzünü harekete geçirerek ölüleri dışarıya çıkartması da mümkündür. Onlar bu halde sarsıntıyı -ve yeryüzünün yarılarak, ölülerin diri olarak çıkartılmalarını görmüş olacaklar ve dehşetten: Buna ne oluyor? diyeceklerdir.