170

Ne zaman onlara (İslâm'a karşı olanlara), “Gelin, Allah'ın indirdiği hükümlere uyun!” denilse, onlar: “Asla! Biz atalarınıızı üzerinde bulduğumuz şeye uyarız.” derler. Ya ataları bir şeye akıl erdirememiş ve doğru yolu da bulamamış idiyseler?

“Ne zaman onlara (İslâm'a karşı olanlara): (........) denilse,”

Âyetteki, (........) zamîri insanlara râcidir. Burada iltifat yoluyla onlara direkt hitaptan, gaibe geçilmiş oldu. Bir tefsire göre, “onlar” dan maksat, “müşrikler “dir, bir diğer tefsire göre de bir kısım Yahûdîlerdir. Çünkü Resûlüllah onları îman etmeye ve Kur'ân'a uymaya davet edince, onların cevabı şöyle olmuştu:

“Onlar: (........) dediler.” Çünkü atalarınıız bizden daha iyi, daha üstün ve daha bilgilidirler. Yüce Allah da onların bu türden olan söz ve davranışlarını şu şekilde reddediyor.

“Ya ataları bir şeye akıl erdirememiş ve doğru yolu da bulamamış iseler!”

Burada, (........) ifadesinde yer alan, (........) hâl içindir Baştaki hemze de red ve taaccub içindir. Manası da şöyledir:

“Onlar atalarının izinden mi gidecekler? Ya ataları din konusunda bir şey bilmeyen, akletmeyen ve doğru yolu da tanımayan türden insanlar ise de mi?”

Daha sonra yüce Allah onların durumlarını bir örnek ile şöyle açıklıyor: