102

Rabbiniz Allah, işte bu özelliklere sahip olan en yüce zâttır. O'ndan başka hiçbir ilâh yoktur. Her şeyin yaratıcısıdır. Öyle ise yalnız O'na kulluk edin. Çünkü her şeyin yönetimi sadece O'nun elindedir, her şeyin vekili O'dur.

“Rabbiniz Allah, işte bu özelliklere sahip olan en yüce zâttır.”

Burada, (.......) işaret ismi, daha önceki âyetlerde geçen bütün özellik ve niteliklere sahip yüce Allah'ı işaret ediyor. Kelime burada mübtedadır. Bundan sonra gelen ifadeler ise müteradif haberlerdir ve bu haberler de,

(.......) diye devam eden kısımdır. “O'ndan başka hiçbir ilâh yoktur. Her şeyin yaratıcısıdır. Öyle ise yalnız O'na ibâdet ve kulluk edin.” Buradaki, “Öyle ise yalnız O'na ibâdet ve kulluk edin” cümlesi ya da kavli, cümlenin tümünün kapsadığı mana bakımından elde olunan bir sonuç ya da müsebbeptir. Bu itibarla mana şöyle olmaktadır: “Kendisinde tüm bu nitelikler bulunan zât, gerçekte ibâdet edilmeye ve kendisine kullukta bulunulmaya en lâyık olan varlıktır. O hâlde O'na kullukta bulunun. O'ndan başka O'nun yaratıkları olan kimi varlıklara kullukta bulunmayın, boyun eğmeyin.”

“Çünkü her şeyin yönetimi sadece O'nun elindedir, her şeyin vekili O'dur.” Kısaca işte bütün bu özellik ve niteliklere sahip ve mâlik bulunan Allah, her türlü rızkı vermeye, ecelleri ya da süreleri tanımaya sahip ve mâlik olan da O'dur ve aynı zaman yapılan tüm iş ve ameller üzerinde de bir gözetmen ve murakıp olarak da kendisi mâlik ve sahiptir.