8

Kardeşleri dediler ki: Yûsuf'la kardeşi (Bünyamin) babamıza bizden daha sevgilidir. Halbuki biz kalabalık bir cemaatiz. Şüphesiz ki babamız apaçık bir yanlışlık içindedir.

“Kardeşleri dediler ki: Yûsuf'la kardeşi (Bünyamin) babamıza bizden daha sevgilidir.”

Burada (.......) kavlindeki lam harfi, iptida lamıdır. Aynı zamanda cümlenin içeriğini kesin bir anlatımla ifade etmek için tekit ve tahkik manası taşımaktadır.

Yani burada şunu demek istiyorlardı:

“Babaları Ya'kûb'un oğulları Yûsuf ile Bünyamin'i sevmesi, onda bir saplarıtı hâlini almıştır. Bunda kimsenin bir şüphe ve kuşkusu bulunmasın.” Bir de, “ve kardeşi” diye bir ifade kullanmaktadırlar.

Halbuki kendileri de Yûsuf'un kardeşleridirler. Ancak Yûsuf ile Bünyamin'in anneleri bir olduğundan ötürü böyle diyorlardı.

Bir de âyette, (.......) kelimesi iki kişi olmasına rağmen tekildir, neden? Bunun nedeni, (.......)

Yani (.......) ifadesi, bir ve birden fazla kimseler için kullanılmasında herhangi bir fark olmayan ifadelerdendir. Aynı şekilde müzekker veya müennes için de bir ayınm gözetilmeden kullanılan bir ifadedir.

Yani Ef'alu't-tafdil kalıbındaki tüm ifadeler, “y” edalıyla birlikte geçtiklerinde durum böyledir. Ancak lamı tarif denilen belirtme takısı olunca mutlaka fark gerekir. Eğer izafet tamlaması olunca her iki durumda da câiz olabilmektedir.

“Halbuki biz kalabalık bir cemaatiz.” Bu cümlenin başında yer alan, (.......) harfi, hâl içindir.

Yani: “Babamız o ikisi küçük oldukları hâlde sevgide bizden üstün tutmaktadır. Onlara böyle bir sevgi bağlamak doğru değildir. Çünkü o ikisinde ona bir fayda yoktur. Halbuki bizler onbir kardeşiz. Her yönden onunla arkadaşlık yapabilir, ona yardımcı olabiliriz, yanında hep bizim yer almamız gerekir. O ikisinden daha çok bu sevgiye layık olan bizleriz. Çünkü bizler sayıca daha fazlayız ve ikisine göre ona faydalı olmakta biz daha yararlıyız.”

“Şüphesiz ki babamız apaçık bir yanlışlık içindedir.” Dünya işlerini düzene koyma noktasında büyük bir yanılgı içerisindedir. EğerHazret-i Ya'kûb'un oğulları babalarını din açısından sapıklıkta olduklarını söylemiş olsalardı, kesinlikle küfre girerlerdi.

Âyette geçen, (.......) kelimesi on ve üzeri olan sayılar için kullanılan bir kelimedir.