7

Bu hayvanlar sizin ağırlıklarınızı, ancak güçlüklere katlarıarak varabileceğiniz bir memlekete taşırlar. Şüphesiz Rabbmiz çok şefkatli, pek merhametlidir.

“Bu hayvanlar sizin ağırlıklarınızı -yüklerinizi- ancak güçlüklere katlarıarak varabileceğiniz bir memlekete taşırlar.” Kırâat imâmlarından Ebû Cafer, (.......) kelimesini, şin harfinin fethiyle, “Bi Şakki” olarak okumuştur. Her iki şekilde de bu kelime meşakkat ve zorluk manasına gelir. Denildiğine göre bunun meftuh olmasının sebebi, kelimenin, (.......) kökünden alınmış olmasıdır.

Meselâ (.......) gibi.

Yani burada işin aslı şudur; zora koşmak, zorlarıarak götürmek ki bu, sıkıntılarla, yorgunluk çekerek, demektir. Esasen, “eş-Şıkk” kelimesi yan, bir şeyin yansı demektir. Sanki bu ifade ile çektiği sıkıntı ve zorluk sebebiyle canının yansı gitmiş gibi olmaktadır. Mana şöyle oluyor: “Ağır yüklerinizi kendi sırtınızda taşımanızı bir tarafa bırakın, eğer develer yaratılmamış olsaydı ancak güçlüklere katlarıarak, yarı canınızı dişinize takarak taşıyabileceğiniz yüklerinizi develer bile zorluklarla taşırlarken siz ne yapacaktınız?” Yahut da bunun manası şöyledir: “Siz o yükleri oraya ancak canınızı dişinize takarak, sıkıntı ve zorluklarla ulaştırabilirdiniz. Bir tefsire göre de, (.......) yani “ağırlıklarınız, yükleriniz” kelimesin den murat, bedenleriniz, demektir diye de söylenmiştir. Nitekim cin ve insan manasında olan, “es-Sakalan” sözcüğü de bu köktendir. Aynı şekilde, (.......) (Zilzal, 2) âyetinde geçen “Eşkal” sözcüğü de aynı köktendir.

Yani Âdemoğulları yüklerini zorluklarla... demektir.

“Şüphesiz Rabbiniz çok şefkatli, pek merhametlidir.”

Yani şu sözkonusu yüklerinizi taşıyan hayvanları yaratmak ve işlerinizi kolaylaştırmakla size merhamette bulunmuştur.