14

İçinden taze et (balık) yemeniz ve takacağınız bir süs (eşyası) çıkarmanız için denizi emrinize veren O'dur. Gemilerin denizde (suları) yara yara gittiklerini de görüyorsun. (Bütün bunlar) O'nun lütfunu aramanız ve nimetine şükretmeniz içindir.

“İçinden taze et, balık yemeniz” Burada geçen, (.......) kavli yani taze et ifadesi, balık demektir. Nitekim mealde de buna işaret olunmuştur. Özellikle burada, “Taze et” ifadesinin kullanılmış olmasının sebebi, bunun çok çabuk bozulması sebebiyledir. Bunun çabuk yenilip tüketilsin ve bozulmasın için buna dikkat çekilmiştir. Bir kimse, et yemeyeceğim diye yemin etse, fakat bunun üzerine balık yese, yeminini bozmuş sayılmaz. Çünkü yemin ler örfe göre değerlendirilirler. Dolayısıyla bir kimse kölesine ya da çocuğuna veya işçisine, şu paraları al da, bununla et satın al, demiş olsa, o da gidip et yerine balık satın alsa, bunu geri çevirmeye, kabul etmemeye hakkı vardır. Çünkü örf olarak et denilince deniz ürünleri değil, eti yenen kara hayvanları, davarların eti akla gelir.

“ve takacağınız bir süs eşyası -inci ve mercan- çıkarmanız için denizi emrinize veren O'dur.” Âyette geçen, (.......) kavli yani “giyeceğiniz, takacağınız” ifadesiyle demek istenen şey, kadmlarının o ziynetleri takmaları anlamındadır. Çünkü kâdirılar bu ziynetleri ve süsleri erkekler için takıp takıştınrlar. Böylece sanki bu, erkeklerin âdeta ziyneti ve takısı olmuş gibi oluyor.

“Gemilerin denizde suları yara yara gittiklerini de görüyorsun.”

Yani su içinde hareket ede ede, suyu yara yara, demektir, (.......) “Suyu/denizi göğsüyle yarmak,” demektir. Ahmed b. Hanbel rivâyet etmiştir. Bak. Müsned: 1/206,268

“Bütün bunlar onun lütfunu aramanız” Bu cümle mahzûf bir kelime üzerine ma'tûf bulunmaktadır.

Yani ibret almanız için ve Onun lütfunu aramanız için, demektir. Burada, “Fazlını aramak” demek, ticaret yapmanız için, demektir.

“Ve -Allah'ın kendisiyle size ikramda bulunduğu- nimetine şükretmeniz içindir.”