12

Sonra onları uyandırdık kî (onların uyuma müddetleri hakkın da ihtilaf eden) iki zümreden hangisinin, (onların) kaldıkları süreyi daha iyi hesap edeceğini bilelim.

Çünkü onlar uyandıklarında bu hususta ihtilafa düşmüşlerdi. Onlardan biri “Ne kadar kaldınız?” dedi. “Bir gün yada günün bir parçası (kadar kaldık)” dediler. (Kimi de) şöyle dedi: “Rabbiniz, kaldığınız müddeti daha iyi bilir” Rabbiniz, kaldığınız müddeti daha iyi bilir diyenler, burada uzun müddet kaldıklarını anladılar. Bu ihtilaf başka iki gurubun ihtilafı da olabilir.

(.......) geçmiş zaman fiilidir. (.......) kelimesi (.......) nin zarfıdır. Veya mef'ûlun lehtir. Fiil-i mazi, mübtedanın haberidir.

Mübteda da (.......) olur. Mübteda, haberiyle beraber (.......) fiilinin iki mefulunun yerine geçmiştir. Mana şudur: “Kaldıkları vakti en iyi tesbit edip öğrenenler hangileridir.”

Kim (.......) fiili (.......) nın İsmi Tafdili'dir derse hata etmiştir. Çünkü onun binası sülasi mücerretin dışındadır. Kıyas ile değildir. Çünkü âyet-i kerime de Allah, bildiği hâlde “bilelim” dedi. Buradaki kastı, ilmin taallûk ettiği şeyin, onların imanlarını ve ibret almalarını artırmak için ortaya çıkmasıdır Ayrıca kendi zamanlarında yaşayan mü'minler için bir lütuf, kâfirler için apaçık bir delil olması için ortaya çıkmasıdır. Ya da buradaki maksat, o iki gurubun ihtilafını var olmadan önce bildiğimiz gibi var olduğu hâlde de bilmemiz için demektir.