18

Uykuda oldukları hâlde sen onları uyanık sanırsın. Onları (uykuda) sağa sola çeviririz. Köpekleri de girişte iki ön ayağını uzatmış vaziyettedir. Onların durumunu görseydin mutlaka dönüp kaçar din. Ve onlardan içine korku dolardı.

(.......) fethasıyla. Bu Ağşa'nın dışında Şamî, Hamza ve Âsım'ın görüşüdür. “Uyanık sanırsın” hitabı herkes içindir. (.......) kelimesi (.......) un çoğuludur.

Denildiki “Onlar uyurken gözleri açıktı. Bu sebeple onlara bakan onları uyanık zannediyor” Onları uykuda sağa sola çeviririz. Denildi ki: “Onlar yılda iki defa çevriliyorlardı.” Yine denildiğine göre: “Yılda bir defa Aşurâ günü çevriliyorlardı.” Köpekleri de avluda ya da eşikte iki ön ayağını uzatmış vaziyettedir. Bu, hâlin mazi olarak ifade edilmiş şeklidir. Çünkü İsmi Fâil, mazi manasında olduğunda amel etmez. Onlara muttali olup baksaydm yüz çevirip kaçardın.

(.......) kelimesi mastar üzerine mensûbtur. Çünkü (.......) demek (.......) (kaçardın) demektir. (.......) deki (.......) Hicâzi'ye göre mübalağa için olduğundan şeddelidir. (.......) temyizdir. Şamî ve Ali'ye göre (.......) ötrelidir.

Rub; kalbe dolan korkudur. Bu, Allah'ın onlara verdiği heybetten ya da tırnakları, saçları ve cüsseleri büyüdüğü içindir. Muâviye'den rivâyet edildiğine göre o, rumlara karşı savaşmış ve bir mağara önüne gelmişti. İçeri girmek istiyorum deyince, İbn Abbâs (radıyallahü anh) ona: “Senden daha hayırlı olana bile, 'onlardan kaçardın' denildi” dedi. Muâviye'nin emriyle bir gurup mağaraya girdi ve korku onları yaktı.