27

İnsanlar içinde haccı ilân et. Yaya olarak veya uzak yollardan gelen yorgun develer üzerinde sana gelsinler.

Hac kuvvetli bir maksada yönelik derin bir niyyettir. Rivâyet edildiğine göre o Ebû Kubeys Tepesine çıkmış ve: “Ey insanlar! Rabbinizin evini haccediniz” diye nida etmiştir. Hac edecekleri takdir olunan sulblerdeki ve rahîmlerdeki her bir kişi için onun bu çağrışma: “Lebbeyk Allahumme lebbeyk” (Buyur Allahım buyur, emret) diye cevap vermişlerdir. Hasen'dan rivâyet edildiğine göre o: “Bu, Resûlüllah (sallallahü aleyhi ve sellem) a hitaptır. Bunu ona, Veda haccında yapmasını emretti” demiştir, birincisi daha sağlamdır. Emrin cevabı ise “Sana yaya olarak ve yorgun develer üzerinde gelsinler” dir.

(.......) (yaya) nm çoğuludur. (.......) (ayakta duran) ve (.......) da olduğu gibi. (.......) hâldir. (.......) üzerine atıftır. Sanki o yaya ve süvari olarak demiştir. (.......) zayıf deve demektir.

Hadisi şerifler de varit olduğu üzere yayanın faziletini göstermek için yayayı süvariden önce zikretmiştir. (.......) nin sıfatıdır. Çünkü o, cemi' manasındadır. Abdullah, yaya ve süvarilere sıfat olarak (.......) şeklinde okumuştur.

Muhammed b. Yasin anlatıyor: “Tavaf esnasında bir ihtiyar bana: “Nerelisin?” diye sordu. “Horosanlıyım” dedim. “Sizinle Kâ'be arasında ne kadar mesafe var?” diye sordu, “İki ya da üç aylık mesafe” dedim. “Siz Kâ'be'nin komşularısınız” dedi. “Ya sen nereden geldin?” diye sordum. “Beş yıllık mesafeden” dedi. çıktım. Gençtim. Koku süründüm ve “vallahi güzel taat ve gerçek muhabbet budur” dedim. Bunun üzerine şöyle dedi:

“Dilediğini ziyaret et, uzak olsa da

Önüne engeller, manialar çıksa da

Elbette ki engeller seni menetmez

Çünkü seven sevdiğini çok çok ziyaret eder.”