32

İnkâr edenler: “Kur'ân ona topluca indirilmeli dep miydi?” dediler. Biz onu senin kalbime iyice yerleştirmek için böyle (indirdik) ve onu tane tane okuduk.

İnkâr edenler Kureyş'liler ya da Yahûdîlerdir. (.......) , (.......) dan hâldir.

Yani, Kur'ân, ona diğer üç kitabın indirildiği gibi bir defada indirilmesi değilmiydi? Ona ne oluyor ki parça parça indiriliyor. Bu fuzuli bir söz ve faydası bir çıkıştır. Çünkü âciz bırakma ve onunla delil getirme işi, bir defada ya da parça parça olarak inmesiyle farklılık arz etmez.

Buradaki (.......) (bir kerede indirildi) manasınadır.

Değilse, parça parça indirildi manasına olacağından bu itiraz boş bir itiraz olurdu, “bir kerede indirildi” manasına geldiğine “bir defa da” cümlesinin kullanılması delalet etmektedir. Onlar, en küçük sûrelerden birine nazire yazmak istediler de acizlikleri yüzüstüne çıktı, sonunda savaşa sığındılar. Canlarını, ve sevdikleri şeyleri sonuna kadar bu uğurda harcadılar. İşte bu şekilde yirmi sene ya da yirmi üç sene zarfında parça parça indirildi.

(.......) deki “Kur'ân, ona bir defada indirilmeli değil miydi?” sözünün delalet ettiği şeye işarettir.

Çünkü manası; Kur'ân'ı, senin üzerine parça parça indirmemiz, senin kalbine iyice yerleştirmemiz içindir. Taki onu koruyasm ve ezberleyesin. Çünkü telkin olunaıun kalbi, bilgiyi, ancak mesele mesele parça parça ezberleyebilir. Eğer ona bir defada indirilseydi, onu ezberlemekten âciz kalırdı. Ya da kalbini sıkıntıya karşı sağlamlaştırmak için böyle indirdik.

Yani inişi ardarda yaptık ve Resul de onu takip etti. Ayrıca seven sevdiğinin kitaplarınm ulaşmasıyla tatmin olur.

(.......) nin taallûk ettiği fiil üzerine atıftır. Sanki şöyle demiştir:

Bu şekilde onu parçalara ayırdık ve tane tane okuduk.

Yani onu âyet âyet şeklinde takdir ettik. Ya da onu, tane tane okumamızı bize emretti.

Nitekim âyet-i kerime de: “Kur'anı tane tane oku” buyurulmaktadır.

Yani onu, tane tane, dura dura oku, demektir. Ya da onu, bir güzel açıkladık, demektir.

Tertîl; tane tane ve dura dura okumada aşikâr olmaktır.