67

İnkâr edenler dediler ki: “Biz ve babalarınıız toprak olmuş iken mi, gerçekten bizler mi -kabirlerimizden dinlerek- çıkarılacağız?”

Âyette bulunan (.......) ile (.......) harflerinin başında yer alan soru harflerinin yani (.......) ve (.......) dîye tekrar edilmesi, Âsım, Hamza ve Halef kırâatlerine göredir. İnkâr üzerine inkâr, redden sonra red manasını taşır. Bu ifade, gerçekten çok kesin ve abartılı bir küfrün delilidir.

(.......) harfinde amil olan şey, (.......) kelimesinin, ifade ettiği manadır ki o da (.......) kelimesidir ve çıkarılırız demektir. Çünkü ister ismi fâil yani etken sıfat fiil olsun, ister ismi mefûl yani edilgen sıfat fiil olsun, soru edatı olan (.......) den veya (.......) ve ibtida (.......) ı denilen başlarıgıç (.......) ından sonra gelmeleri durumunda makablinde yani kendilerinden önce gelen kelime üzerinde amel etmezler. Ya hepsi de bir ibârede bir arada bulunurlarsa o zaman nasıl amel etmiş olsunlar ki?

Yani o durumda hiç amel edemezler.

(.......) ifadesinde yer alan zamîre gelince, bu zamîr hem kendilerini ve hem de onların atalarını içermektedir. Çünkü toprak olmaları ifadesi hem onları ve hem de onların atalarını da kapsamaktadır. Ancak olay, hazır olanlar üzerinde değil de, mevcut olmayanlar, orada var olmayanlar üzerinde kurgulanmak suretiyle bu ifadeye baskınlık kazandırılmıştır. Yine (.......) ifadesi de, (.......) fıilindeki zamîr üzerine atfedilmiştir. Çünkü mefûl burada, te'kit yerine geçmiştir.