16

Ama onlar yüz çevirdiler. Bu yüzden üzerlerine Arim selini gönderdik. Onların (çok güzel olan) iki bahçesini, buruk yemişli, acı ılgınlı ve içinde biraz da sedir ağacı bulunan iki (harap) bahçeye çevirdik.

Peygamberlerinin davetinden- “yüz çevirdiler” -de onları yalanladılar. “Üzerimiz de Allah'a (celle celâlühü) âit bir nimet taşımıyoruz” dediler. “Bu yüzden üzerlerine Arim selini gönderdik.”

Yani şiddetli yağmuru gönderdik, demektir. Ya da Arim, vadi ismidir. Ya da su bendini delen faredir. Taşkınlık yaptıklarında Allah (celle celâlühü), onlara fareyi musallat etti. O da, bendi, alt tarafından deldi. Böylece Allah (celle celâlühü), onları suda boğdu.

Onların zikredilen bu- “İki bahçesini, buruk yemişli, acı ilgınlı ve içinde biraz da sedir ağacı bulunan iki bahçeye çevirdik. “

Bedel olarak getirilenin “İki bahçe” şeklinde isimlendirilmesi, ikisi arasında uygunluk kurmak ve sözü birbirine benzetmek içindir. Bu Yüce Allah'ın şu kavlindeki gibidir:

“Bir kötülüğün karşılığı, onun gibi bir kötülüktür (ona denk bir cezâdır).”

Nitekim (.......) meyve, demektir (.......) harekeli de harekesiz de okunmuştur. Harekesiz olan, Nafı ve Mekke okuyuşudur.

(.......), misvak ağacıdır. Denildi ki: “Dikenli her ağaç, hamt'tır.”

(.......), ılgın ağacına benzeyen ondan daha büyük ve odunu ondan daha iyi olan bir ağaçtır. (.......) kelimesini tenvinli okuyan kişiler -ki onlar, Ebû Amr'ın dışındakilerdir- bunun aslım (.......) kelimesinin (.......) ile vasfedilmesi suretiyle sanki “tadı kötü yemişli” denilmiştir.

Ebû Amr'a göre ise (.......), “misvak ağacının yeni çıkan taze yemişi” , manasınadır. Sanki, “Berîr (misvak ağacının yeni çıkmış yemişidir.)” denilmiştir.

(.......) ve (.......) kelimeleri (.......) üzerine atfedilmişlerdir. (.......) üzerine değil.

Çünkü ılgın ağacının meyvesi yoktur. Hasen'dan şöyle rivâyet edilmiştir:

“Sedir ağacını azalttı. Çünkü o, bedel olarak kendilerine verilenlerin en iyisidir. Zira o, meyveliklerde olur.”