3

O ilktir, sondur. Zahirdir, batındır O,her şeyi bilendir.

O,” O ilktir” , kadimdir. Her şeyden önce O vardı. “... sondur... “O, her şeyin yok oluşundan sonra bâkî kalandır.

“Zahirdir...” kendisine delalet eden delillerle zahirdir. “... batındır...” görülmüş olsa da duyu organlarıyla algılanamayan olduğu için batındır. Birinci (.......) ın manası ilklik ve sonlukla ilgili iki sıfatın arasını birbirine bağlamaktadır. Üçüncü (.......) zuhur ve gizliliğin arasını birbirine bağlamaktadır. Ortadaki (.......) ise ilk iki sıfat ile son iki sıfatı birbirine bağlamaktadır. Zira, Allah (celle celâlühü) geçmiş ve gelecek bütün zamanlarda varlığı devam edendir. Bütün zamanlarda zahir ve batındır. Denildi ki:

“Zahir her şeyin üzerine çıkan, galebe çaldığında kullanılan (.......) dendir. Batın ise her şeyin iç yüzünü bilen demektir.”