7

Göklerde ve yerde olanları Allah'ın bildiğini görmüyor musunuz? Üç kişinin gizli konuştuğu yerde dördüncüsü mutlaka O'dur. Beşinin gizli konuştuğu yerde altıncısı mutlaka O'dur. Bunlardan az veya çok olsun nerede bulunursa bulunsunlar mutlaka O, onlarla beraberdir. Sonra kıyamet günü onlara yaptıklarını haber verecektir. Şüphesiz Allah her şeyi bilendir.

(.......) tam fiil olan (.......) dendir. Vaki olmaz demektir. (.......) fısıldaşmak demektir. Üç kişiye izafe olunmuştur.

Yani üç kişi fısıldaşmaz ki dördüncüsü O, yani Allah (celle celâlühü) olmasın.

“Bunlardan en az ya da en çok olanlar.” daha az veya daha çokH, olsunlar. O (celle celâlühü) onlarla beraberdir. Fısıldaştıkları şeyi bilir. İçinde bulun- -dukları O'na (celle celâlühü) gizli kalmaz. Allahu Teâlâ mekândan münezzehtir. Üç veya beş sayıları özellikle zikredilmiştir. Çünkü bu âyet münâfıklar hakkında inmiştir. Onlar bu sayı üzere mü'minleri kızdırmak için gizlice toplarııyorlardı. Denildi ki:

“Onlardan üçü veya beşi veya onlardan daha azı veya daha çoğu gizli gizli konuşmaz ki Allah (celle celâlühü) onlarla birlikte olmasın ve onların dediklerini işitmesinler.” demektir. Normalde gizli gizli konuşan kişiler görüş ve tecrübe sâhibi kişilerdir. Onların sayısı iki veya beşe, altıya ve halin gerektirdiği sayıya kadar daha yukansıdır. Allahu Teâlâ üçü veya beşi zikretti. Ve bunlardan daha az dedi. Bu da ikiye ve dörde delalet eder.

“Sonra kıyamet günü onların yaptıklarını haber verecektir.” Dolayısıyla onları ona göre cezâlarıdıracaktır.