١٣

{ لولا جاؤا } [ جرا نياوردند ]

{ عليه } [ برين سخن را ]

{ باربعة شهداء } اى هلا جاء الخائضون باربعة شهداء يشهدون على ماقالوا وهو اما من تمام القول او ابتداء كلام من اللّه

{ فاذا لم يأتوا بالشهداء } الاربعة

{ فاولئك } المفسدون

{ عند اللّه } فى حكمه وشرعه المؤسس على الدلائل الظاهرة المتقنة

{ هم الكاذبون } الكاملون فى الكذب المشهود عليه بذلك المستحقون لاطلاق الاسم عليهم دون غيرهم ، قال الكاشفى [ ايشانند دروغ كويان در ظاهر وباطن جه اكر كواه آوردندى در ظاهر حكم كاذب بنودندى اما در باطن كاذب بودندى زير كه اين صورت برازدواج انيا ممتنع است وجون كواه نياوردند در ظاهر اين كار نيز كاذبند ] ، قال القرطبى وقد يعجز الرجل عن اقامة البينة وهو صادق فى قذفه ولكنه فى حكم الشرع وظهر الامر كاذب لا فى علم اللّه وهو سبحانه انما رتب الحدود على حكمه الذى شرعه فى الدنيا على مقتضى علمه الذى تعلق بالانسان على ما هو عليه واجمع العلماء على ان احكام الدنيا على الظاهر وان السرائر الى اللّه.