199

Sonra insanların akın akın döndüğü yerden dönün. Yani Müzdelife'den değil Arafat'tan dönün. Nitekim Kureyş ve onların müttefikleri olan ”Hums", Müzdelife'de vakfe yapıyor ve: ”Biz Allah'ın yakınlarıyız, O'nun Hareminde oturuyoruz. Dolayısıyla, O'nun Hareminden çıkmayız" diyorlar ve diğer insanlarla birlikte, Hil bölgesinde olduğu için Arafat'ta vakfe yapmayı kendilerine yakıştırmıyorlardı. Oysa diğer araplar, Hazret-i İbrahim (aleyhisselâm)'in dinine uyarak Arafat'ta vakfe yapıyorlardı. Haik Arafat'tan akın akın dönmeye başladıklarında, ”Hums" olduklarını söyleyenler de Müzdelife'den hareket ederlerdi. İşte Allah bu âyeti bunun üzerine indirdi. Bu âyetle onlara da, diğer insanlar gibi, Arafat'ta vakfe yapmalarını ve yine onlar gibi, oradan beraber dönmelerini emretti. Burada geçen ”insanlar"ami maksat, Hums dışında kalan tüm araplar demektir. Çoğulu ”Ahmus" olan ”hums", cesur ve atılgan adam demektir. ”Ahmus" aynı zamanda, dininde kararlı ve katı olan anlamınadır. Kureyş, Kimine ve Kays kabileleri dinlerinde gayet şiddetli oldukları için, ”Hums" diye adlandırılırlardı. Mina günlerinde gölgelikte durmazlar, evlerine kapılarından girmezlerdi. Aynı zamanda bunlarla sözleşmeli olanlar veya bunlardan evli bulunanlar da böyleydi.

Ve Allah'tan mağfiret dileyin. Bilgisizliğinizden dolayı menasikte değişiklik yapmaktan ve vakfe yerine aykırı davranmaktan doğan suçlarınızdan dolayı Allah'tan bağışlanmanızı dileyin.

Şüphesiz Allah çok bağışlayan ve çok merhamet edendir. Allah, af dileyenin günahını bağışlar ve ona lütufta bulunur. Hazret-i Peygamber (sallallahü aleyhi ve sellem), Hazret-i Ebû Bekr'e, hacca gelenlerle birlikte Arafat'a çıkmasını ve orada vakfe yapmasını emretmiştir.

Rivayete göre Allah, meleklerine karşı, Arafat'a çıkan mü'minlerle övünerek şöyle buyurur: ”Kullarıma hakin. Hepsi de en uzak yerlerden çıkıp gelmişler. Üst-başları dağınık, toz ve toprak içindeler. Şahit olun, ben onları bağışladım.")

Yine rivayete göre, şeytanın, Arafe gününde küçüldüğü, aşağılandığı, zelil kılındığı kadar bir başka günde ezilip küçüldüğü, hakaret gördüğü olmamıştır. Şeytanın bu derece ezilmesinin sebebi, Allah'ın rahmetinin inmesini, Allah'ın, büyük günahları bağışlamasını görmesidir.(97)

199 ﴿