13

Her insanın mükellef olduktan sonra, mü'min olsun kâfir olsun, kadın, erkek, âlim, ümmî, devlet başkanı veya halktan biri olsun kendi iradesiyle yapmış olduğu

amelini boynuna bağladık, bir borç halkası gibi boynuna astık. Esirin boynuna takılan halka, ondan hiç ayrılmadığı gibi, insanın ameli de kendisinden hiç ayrılmaz. Mealde ”amelini..." şeklinde tercüme edilen kısım âyette ”tâirehû" şeklindedir. Tâir, kuş demektir. Buna göre mana, ”her insanın kuşunu boynuna astık," demek olur. İnsanın kendisinden çıkan ameli, gayb ve kader yuvasından çıkıp kendisine gelen kuşa benzetilmiştir.

Hesap vermek üzere diriltileceği

Kıyamet günü, onun için, her insan için

açılmış olarak bulacağı bir kitap çıkaracağız. Orada ne işlemişse bütün amellerini bulacak, hiçbir şey gizli kalmayacak.

Hasan-ı Basrî (radıyallahü anh): ”Senin için bir sahife açılmış, iki melek seni takip ile vazifelendirilmiş, sağında ve solunda bulunan bu iki melekten sağındaki iyiliklerini, solundaki ise kötülüklerini yazar. Sen öldüğünde açılmış olan sahifen, dürülerek kabrine konur. Kıyamet gününde karşına çıkarılacaktır," demiştir.