16'Yavrucuğum! Bu mesajla, Lokmanin tavsiyelerinin başında yer alan, Allah'a ortak koşmanın yasaklanmasının ardından arda kalan tavsiyelerinin anlatımına başlanmıştır. Yaptığın iş, kötülük veya iyilik ki, Mukatil şöyle demiştir: ”Lokmanin oğlu: ”Babacığım! Hiç kimsenin beni göremeyeceği yerde günâh işlesem Allah onu nasıl bilir?' deyince babası ona şöyle cevap vermiştir: 'Yavrucuğum! Bu günah bir hardal tanesi ağırlığınca olsa hile ve bu, son derece küçük olmasına rağmen bir kayanın en gizli ve muhafazalı yerinde, herhangi bir kayanın içinde veya uzak olması sebebiyle göklerde yahut uzunluğu ve genişliği dolayısıyla yerin içinde bulunsa, ki bazı tefsirlerde şöyle denmiştir: ”Yerin dibi gibi suflî âlemde olsa" yine de Allah onu (ortaya) getirir. ve ondan dolayı hesaba çeker. Çünkü kim zerre miktarı hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre miktarı kötülük yapmışsa onu görür. Doğrusu Allah, ki bu da Lokman’in sözlerindendir. İşin in ce ve gizli noktalarını bilendir, dolayısıyla ilmi, her gizli olan şeye ulaşır. ”Lâtifin manalarından biri de, işlerin gizliliklerini bilen demektir. Allahü teâlâ'nın gizlilikleri bildiğini bilen kimse, kötü düşünce ve niyetlerden sakınır. Ve her şeyden haberdardır. ”Habîr" ise, işin inceliklerini çok iyi bilen demektir. Allahü teâlâ'nın her şeyi bildiğini bilen bir kimse, gösterişi ve baş kası na yapmacık hareketlerde bulunmayı terk ederek Allah için samimi olmaya çalışır. Nitekim yerde ve gökte hiçbir şey Allahü teâlâ'ya gizli değildir. |
﴾ 16 ﴿